Zapalenie zatok – rodzaje, przyczyny i sposoby leczenia

Zapalenie zatok – co to jest?

Zatkany nos, uciążliwy ból głowy, katar i zaburzenia węchu. Wszystkie te objawy mogą wskazywać na zapalenie zatok. Za rozwój tej dość częstej choroby odpowiadają różne patogeny i inne choroby lub stany zapalne obecne w organizmie. Schorzenie można najogólniej określić jako stan zapalny dotyczący błony śluzowej w zatokach, czyli pneumatycznych strukturach w górnej części twarzoczaszki i obszarach jamy nosowej. Choroba wymaga konsultacji laryngologicznej, którą możesz umówić na stronie https://enel.pl/lekarze/wroclaw/laryngolog_119/.

Zatoki pełnią w organizmie liczne funkcje. Struktury biorą udział m.in. w funkcjach węchowych, fonetycznych i mechanicznych. Ponadto chronią mózgoczaszkę przed delikatnymi urazami, ogrzewają i zapewniają termoizolację czaszki oraz nawilżają i ogrzewają wdychane powietrze. Zapalenie błony śluzowej może rozwinąć się w różnych częściach zatok. Schorzenie może dotyczyć np. zatok czołowych, komórkowych, szczękowych lub komórek sitowia i zatoki klinowej.

Zapalenie zatok – rodzaje choroby

Z uwagi na przebieg choroby można wyróżnić kilka rodzajów zapalenia zatok. Są to:

• ostre zapalenie zatok – objawy choroby utrzymują się do 4 tygodni,
• podostre zapalenie zatok – stan zapalny utrzymuje się od 4 do 12 tygodni,
• przewlekłe zapalenie zatok – objawy utrzymują się dłużej niż 12 tygodni,
• nawracające zapalenie zatok – stan zapalny występuje częściej niż 4 razy do roku, między każdym epizodem jest minimum 8 tygodni przerwy.

Zapalenie zatok klasyfikowane jest także ze względu na czynniki patogenne. Wyróżnia się:

• wirusowe zapalenie zatok,
• bakteryjne zapalenie zatok,
• grzybiczne zapalenie zatok.

Jakie są przyczyny zapalenia zatok?

Do powstania choroby najczęściej przyczyniają się patogeny obecne w środowisku. Są to m.in. wirusy grypy, paragrypy i rhinowirusy. Bakterie takie jak Streptococcuspneumoniae, Moraxellacatarrhalis i Haemophilusinfluenzae oraz grzyby. Stan zapalny może być także wynikiem zaburzenia mechanizmu oczyszczania nosa i transportu śluzowo-rzęskowego. Sprzyjają mu także zaburzenia odporności i stany zapalne w obrębie nosa. Rozwojowi choroby mogą także sprzyjać zaburzenia anatomiczne jak np. skrzywienie przegrody nosa.

Choroba dość często rozwija się jako objaw towarzyszący mukowiscydozie, alergicznemu nieżytowi płuc lub próchnicy zębów. Może także świadczyć o obecności paciorkowców A, astmie oskrzelowej lub zespołu Kartagenera. Rozwojowi choroby sprzyja także zanieczyszczanie pyłami i dymami, m.in. podczas palenia papierosów lub przebywania w zadymionym pomieszczeniu. Na zapalenie zatok często cierpią pływacy oraz osoby nurkujące.

Sposoby leczenia zapalenia zatok

Leczenie zatok w pierwszej kolejności obejmuje redukcję obrzęku, podwyższonej temperatury i bólu. Jest to terapia farmakologiczna, w której znajdują zastosowanie leki przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i obkurczające naczynia. Dzięki temu możliwe jest udrożnienie nosa i poprawa jakości oddychania. Dodatkowo lekarz może zalecić leki antyhistaminowe, które używane są głównie, gdy zapalenie zatok ma podłoże alergiczne. W leczeniu grzybicznego zapalenia zatok nosowych używa się leków przeciwgrzybicznych.

W ograniczeniu produkcji gęstej wydzieliny pomaga nawadnianie organizmu oraz płukanie nosa fizjologicznymi roztworami chlorku sodu lub soli morskiej. W przypadku gdy powyższe działanie nie przynoszą rezultatów, po 7-10 dniach włącza się leczenie antybiotykowe. Jeśli działania zachowawcze nadal nie przynoszą efektów, przeprowadzana jest adenotomia i płukanie zatok szczękowych. Ostatecznym sposobem leczenia jest FESS, czyli funkcjonalna endoskopowa chirurgia zatok.