Zabezpiecz swój komputer zanim zrobi to ktoś inny

Użytkownik – admin, hasło – admin1. Przyjemne, łatwe do zapamiętania, wykorzystywane nawet na stronach rządowych. O ile jednak ustawianie takich haseł usprawni  logowanie do sieci lub na pocztę, o tyle stwarza również zagrożenie dla bezpieczeństwa danych, stając się łatwym celem dla włamywaczy komputerowych.   

Od umiejętnego i bezpiecznego korzystania z sieci zależy poufność i zabezpieczenie dostępu do prywatnych danych przez osoby trzecie. Wyróżnia się trzy metody uwierzytelniania:

• coś co wiesz (hasła)
• coś co masz (token, karta magnetyczna)
• coś, czym się charakteryzujesz (odcisk linii papilarnych, siatkówka oka)

Skoncentrujmy się tylko na pierwszym, podstawowym sposobie zabezpieczania – hasłach. W momencie logowania identyfikacja polega na podaniu nazwy użytkownika (informacji jawnej) oraz hasła (informacji tajnej). Prawidłowe wprowadzanie obu danych umożliwia zalogowanie się do sieci. Wynika stąd prosta zasada – im trudniejsze hasło, tym większy problem dla włamywacza, który chce je złamać. Dlaczego więc użytkownicy sieci w rubryce hasła wciąż wpisują – „admin1” lub „123456”?

Otwarte drzwi dla złodzieja

Pomysłowość hakerów i ich umiejętne wykorzystywanie programów stanowią tylko jedną z przyczyn masowego wycieku danych. Zdecydowanie groźniejsza jest działalność samych użytkowników komputerów/sieci, którzy dla własnej wygody lub z braku wiedzy nie zabezpieczają dostępu do poufnych informacji. Co gorsza, gdy już to robią, to w niewłaściwy sposób. „Doświadczenia wskazują, że hasła są bardzo słabym ogniwem systemu bezpieczeństwa. Przy ich tworzeniu użytkownicy kierują się tym, żeby były łatwe, zapadające w pamięć, wykorzystują słowa, wyrażenia znajdujące się w słownikach” – mówi Krzysztof Sidorowski, ekspert Serwisu Strefa Napraw.

Dodaje również, że większość haseł pozostaje taka sama od momentu powstania. Użytkownik stwarza co najwyżej 2-3 uniwersalne hasła, i w zależności od strony używa jednego z nich. „Nagminnym działaniem jest zapisywanie haseł na samoprzylepnych kartkach, które lądują obok komputera, dając możliwość wglądu do nich innym osobom np. w miejscu pracy” – dodaje.Czasami do używanego przez nas „uniwersalnego” słowa – hasła dodajemy wielką literę na początku oraz cyferki typu 123 lub nawet tylko 1, ponieważ wymaga tego od nas sam program zarządzający zabezpieczeniem.

Co wpisujemy najchętniej?

Jakie hasła pojawiają się w głowach użytkowników sieci najczęściej? – „Szeroko wykorzystywane są proste kombinacje klawiszowe typu „123456”, „qwerty”, ”qazwsx” lub wspomniany „admin1”. Popularnymi hasłami są także imiona i ich zdrobnienia, wulgaryzmy, daty urodzin partnerów, dzieci, zwierząt, a także rzeczowniki typu „polska”, „miłość”, „sex” – wymienia Krzysztof Sidorowski, ekspert Serwisu Strefa Napraw. Co więcej, ustawiane hasło uzależnia się od miejsca, do którego chcemy się zalogować. A zatem jeśli jest to komputer firmowy to hasłem może okazać się nazwa firmy, jeśli portal muzyczny – nazwa ulubionego zespołu, portal filmowy – ulubiony film.

Tabela – Trudności złamania hasła

Źródło : J..Majdaniec, 10 najważniejszych faktów o hasłach, „Chip” marzec 2011

Kilka istotnych wskazówek

Przy tworzeniu haseł warto wykorzystywać wszystkie możliwe znaki, a więc wielkie i małe litery, cyfry, symbole. Ważną kwestią jest także odpowiednia długość hasła. „Obecnie  minimalna ilość znaków wynosi 8, maksymalna zaś 20. Więcej znaków daje więcej kombinacji, a zatem stwarza wyzwanie dla hakera, chcącego dostać się zasobów naszego komputera” – stwierdza Krzysztof Sidorowski, ekspert Serwisu Strefa Napraw. Opisuje także najczęstsze metody pozyskiwania haseł przez hakerów. „Najpopularniejszym sposobem jest tzw. brutal force – czyli wypróbowywanie przez odpowiedni program (np. Brutus) wszystkich możliwości kombinacji haseł, w zależności od jego długości. Nieco bardziej wyrafinowana jest metoda słownikowa, która bazuje na wpisywaniu przez program konkretnych słów, a nie sprawdzaniu znaku w każdej kombinacji. Pewnym rozwinięciem brutal force jest metoda tęczowa, która w skrótowy sposób zapisuje wypróbowane już hasła, oszczędzając w ten sposób moc obliczeniową komputera i skracając czas łamania zabezpieczenia”  – opisuje Sidorowski.

Metody obrony przed hakerami

Oprócz tworzenia długich i skomplikowanych haseł istnieją także inne sposoby obrony przed hakerami, zarówno ze strony użytkownika, ale także samego systemu. „Ciekawym wyjściem jest wykorzystywanie uruchamianej w akcesoriach klawiatury ekranowej. Na monitorze pojawia się wirtualna klawiatura, a poszczególne znaki, wpisuje się poprzez kliknięcie w nie myszką. W ten sposób programy szpiegujące (keyloggery) nie mogą namierzać jakich klawiszy używaliśmy przy wprowadzaniu hasła” – tłumaczy Krzysztof Sidorowski, ekspert Serwisu Strefa Napraw. Inną metodą jest stosowanie haseł jednorazowych – generowanych przez tokeny lub używanie menadżerów haseł (np. KeePass) – specjalnych aplikacji, które przechowują w bazie danych loginy i hasła do wykorzystania. – „Rozwiązuje to problem zapominania ich przez użytkowników. Wszystkie dane znajdują się w jednym miejscu, a dostęp do nich ma tylko osoba, która posiada odpowiedni plik-klucz, który można nosić w pamięci flash. Najlepiej jednak co jakiś czas zmieniać hasła” – mówi  Sidorowski.

Odpowiednie mechanizmy obronne wypracowują też same systemy, do których się logujemy. ”W momencie tworzenia haseł system kontroluje czy nie są one zbyt krótkie lub proste i wymusza na użytkowniku ich zmianę. Innym sposobem obrony jest blokowanie dostępu użytkownikowi po trzech nieudanych próbach wprowadzenia hasła lub wylogowywanie go z systemu jeśli przez kilka minut notuje brak aktywności” – dodaje ekspert.

Podsumowując, pamiętajmy, że w stu procentach zabezpieczenie się przed włamaniami do naszego komputera na poziomie użytkownika graniczy z niemożliwym.

Jednak, żeby zmniejszyć ryzyko przestrzegajmy kilku prostych zasad:

• Nie stosuj haseł domyślnych
• Nie używaj tzw. jednego dyżurnego hasła (modyfikowanego w zależności od wymogów systemu bezpieczeństwa danego portalu lub programu)
• Zmieniaj hasła przynajmniej co kilka miesięcy
• Nie używaj w hasłach słów bezpośrednio kojarzących się z użytkownikiem
• W miarę możliwości korzystaj z haseł jednorazowych (np. tzw. tokenów.)
• Solidną ochronę zapewniają firmy, specjalizujące się w zabezpieczeniu komputerów, sieci, aplikacji przed osobami niepowołanymi. Większość serwisów wykonuje taką usługę. Oczywiście różnią się one metodami i skutecznością oraz co za tym idzie ceną.

Więcej informacji na: www.strefanapraw.pl