Wyszukiwarka NIP to świetna usługa. Czyje dane można tam znaleźć?
Numer Identyfikacji Podatkowej to jeden z najważniejszych rejestrów, do którego każdy obywatel Polski może uzyskać szybki dostęp. Jakie informacje skrywa? Czy tylko firmy korzystają z bazy NIP? Sprawdźmy!
Najważniejsze fakty o bazie NIP
Akt prawny, na mocy którego rejestr został uruchomiony, to Ustawa o Ewidencji i Identyfikacji Podatników z 13 października 1995 roku. Numer Identyfikacji Podatkowej został uruchomiony nieco później: w nowym roku fiskalnym, czyli od pierwszego stycznia 1996 r.
Tworząc rejestr, ustawodawca podjął dość odważną decyzję: zdecydowano, że będzie on gromadzić dane zarówno o firmach, jak i osobach fizycznych, które pracowały etacie. Dziś, gdy korzystamy z wyszukiwarki NIP w serwisie ALEO.com, nie mamy wglądu do danych każdego aktywnego podatnika. Dlaczego?
W dużej mierze wynika to z tego, że wkrótce po uruchomieniu Numeru Identyfikacji Podatkowej, okazało się, że system ma pewne mankamenty. Jednym z elementów, które wzbudzały najwięcej kontrowersji, była forma zapisu numeru NIP dla firm i dla osób fizycznych.
Każdy z takich identyfikatorów składał się z dziesięciu cyfr, a jedyna różnica dotyczyła formy zapisu. Firmy korzystały z formatu 000-00-00-000, a osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę zapisywały NIP jako 000-000-00-00. Mimo tego, że na pierwszy rzut oka różnica była niewielka, to błędy w zapisie, które skutkowały licznymi problemami dla organów administracji skarbowej czy urzędów gmin, zdarzały się często.
Dopiero w 2012 roku ustawodawca zdecydował się radykalnie zmienić kształt bazy. Na mocy Ustawy o Numerze Identyfikacji Podatkowej, stała się ona domeną przedsiębiorców. Dla osób fizycznych głównym zbiorem danych została baza PESEL, która ma charakter zamknięty, co oznacza, że nie każdy ma do niej dostęp.
Nowy akt prawny „uwolnił” też formę zapisu NIP. Zrezygnowano z myślników: zapis identyfikatora przestał mieć znaczenie. Wciąż jednak można odnaleźć działalności gospodarcze, które na pieczątkach zapisują Numer Identyfikacji Podatkowej w formacie 000-00-00-000.
Jakie informacje można znaleźć w bazie NIP?
Bez wątpienia jest to rejestr, który daje nam szybki dostęp do wielu przydatnych danych. Można tu wskazać na przykład na informacje teleadresowe. Szybko ustalimy, gdzie firma ma swoją siedzibę, jaki jest jej numer telefonu, czy adres e-mail. Informacje są pobierane z oficjalnej, rządowej bazy.
Jeśli skorzystamy z bazy ALEO.com, to po wpisaniu numeru NIP wybranego przedsiębiorstwa, w prostej, przejrzystej tabeli, zobaczymy też dane z kodów PKD, dzięki czemu można szybko sprawdzić, czym zajmuje się wybrana działalność gospodarcza. Może to być bardzo przydatna wiedza, jeśli na przykład poszukujemy partnera biznesowego do dużego projektu z branży IT.
Korzystając z Białej Listy Podatników VAT, po wpisaniu numeru NIP w odpowiednią rubrykę, szybko dotrzemy też do informacji o tym, czy wybrana działalność gospodarcza nie zalega z podatkami. Firmy spoza Polski mogą w ten sposób szybko sprawdzić, czy dany podmiot jest aktywnym płatnikiem, korzystając z bazy VIES.
Czyje dane znajdziemy w rejestrze?
Głównym „targetem” tego zbioru są oczywiście przedsiębiorcy, bez względu na osobowość prawną. Zgodnie z literą prawa, niemal każda firma zarejestrowana w Polsce, musi mieć numer NIP: zarówno jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka z o.o., jawna jak i komandytowa.
Na mocy Ustawy o NIP z 2012 roku (z późniejszymi zmianami), identyfikatorem posługują się też jednostki samorządu terytorialnego: urzędy wojewódzkie, starostwa powiatowe, urzędy gmin oraz wybrane jednostki podległe, na przykład straże gminne czy służby komunalne.
Identyfikator jest też obowiązkowy dla organów kontroli skarbowej, przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, banków, a także płatników oraz inkasentów podatków i należności niepodatkowych. NIP mają też fundacje oraz stowarzyszenia rejestrowe.
Czy każda firma musi mieć Numer Identyfikacji Podatkowej? Jest od tej reguły jeden wyjątek, jednak trudno o jednoznaczną interpretację tego, czy jest to działalność gospodarcza w dosłownym tego słowa znaczeniu. Mowa o firmach nierejestrowych, które do polskiego porządku prawnego wprowadziła Konstytucja Biznesu.
Z formalnego punktu widzenia jest to firma, ponieważ sprzedający (mimo tego, że nie musi jej rejestrować) może prowadzić sprzedaż, a nawet wystawiać niektóre dokumenty sprzedażowe. Z drugiej jednak strony, ograniczenia, na jakie napotkają przedsiębiorcy zainteresowani tą formą prowadzenia biznesu, są ogromne: miesięcznie można uzyskać przychód, który nie przekracza połowy minimalnej pensji krajowej. Po przekroczeniu kwoty, firma musi zostać zarejestrowana, a więc uzyskuje m.in. numer NIP.
Oceń ten artykuł:
(33 głosów, średnia: 4,82 z 5)
zapisuję głos...