Jak wspomóc wątrobę w sezonie grillowym?

Z nadejściem wiosny rozpoczyna się sezon grillowy, który trwa przez całe lato. W jadłospisie Polaków pojawiają się grillowane kiełbaski, karkówka i kaszanka i nie są to grillowane dania dietetyczne. Grillowanie to forma pieczenia na ruszcie. Powszechnie ten sposób przyrządzania potraw uważany jest za zdrowy, ponieważ podczas pieczenia wytapia się część tłuszczu znajdującego się w mięsie. W rzeczywistości jakość grillowanych dań wynika z jakości produktów i techniki grillowania. W Polsce najczęściej grillowane potrawy należą niestety do ciężkostrawnych, obciążających wątrobę i powodujących dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Mimo utraty określonej zawartości tłuszczu, wciąż są to potrawy stosunkowo kaloryczne, wymagające dłuższego trawienia, przez co nadwyrężające układ pokarmowy.

„Ciężkostrawny” jadłospis

Bóle brzucha, uczucie pełności w żołądku, wzdęcia, nudności, zgaga, nadmierne odbijanie – to najczęstsze problemy ze strony układu pokarmowego sugerujące niestrawność Przyczyną niedostatecznego trawienia spożywanych pokarmów jest nieprawidłowa dieta, w której przeważają produkty ciężkostrawne z dużą zawartością tłuszczów i węglowodanów. Nadmiar tłuszczów i węglowodanów może utrudniać rozkład pokarmów (na dodatek spożywanych zwykle w dużych ilościach) przez enzymy trawienne.

Konsekwencją nieprawidłowej diety zawierającej ciężkostrawne produkty, oprócz niestrawności, może być również nadmierne obciążanie wątroby, działającej jak filtr dla całego organizmu.

Wątroba filtrem organizmu

Wątroba produkuje kwasy żółciowe niezbędne do prawidłowego trawienia oraz enzymy odpowiedzialne za usuwanie toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii. Ponadto wątroba wytwarza związek lipidowy zwany cholesterolem, potrzebny dla prawidłowego funkcjonowania komórek, w tym produkcji wielu hormonów. Nadmiar cholesterolu jest wychwytywany z organizmu i transportowany w postaci dobrego cholesterolu (HDL) z krwią do wątroby, gdzie jest wydalany z żółcią z organizmu. W wątrobie przekształcane są również węglowodany, najpierw w glukozę, a następnie w glikogen (źródło energii) i ewentualnie tłuszcze (magazynowane w organizmie).

Za oczyszczenie organizmu odpowiada produkowany w wątrobie glutation, który neutralizuje rozpuszczone w wodzie toksyny, wydalane następnie z organizmu wraz z żółcią (przez jelito cienkie) i moczem (przez nerki). W przypadku obciążenia wątroby obniżeniu ulega poziom glutationu, co prowadzi do zaburzenia jej pracy.

Skutki nieprawidłowej diety

Zagrożeniem dla wątroby jest nieprawidłowa dieta, składająca się z tłustego mięsa i z innych produktów zawierających duże ilości tłuszczów nasyconych. Nadmiar spożywanych tłuszczów prowadzi do tzw. stłuszczenia wątroby, czyli odkładania się tłuszczu w komórkach wątroby, co utrudnia pracę wątroby. Nagromadzone w wątrobie toksyny sprawiają, że nie jest ona w stanie przeprowadzić procesu detoksykacji organizmu.
Będąc organem nieunerwionym, wątroba nie daje żadnych oznak bólowych. Obciążona ulega powiększeniu, wywołując jedynie uczucie gniecenia bądź kłucia w boku. Bolesne mogą być natomiast zaburzenia pracy pęcherzyka żółciowego. Wprawdzie wątroba ma zdolność regeneracji uszkodzonych tkanek, jednak aby do tego doszło, musi mieć ku temu sprzyjające warunki. Aby umożliwić jej regenerację i wspomóc prawidłowe funkcjonowanie, zaleca się specjalną dietę odtruwającą wątrobę, np. na bazie oleju z oliwek czy fosfolipidów sojowych. Stosuje się również preparaty na bazie ziół zawierające substancje poprawiające odtruwanie wątroby. Szczególne znaczenie ma w tym przypadku ostropest plamisty zawierający sylimarynę, która zabezpiecza wątrobę przed oddziaływaniem toksyn, wspomagając jej oczyszczanie, a tym samym regenerację. Sylimaryna wpływa również na wytwarzanie żółci i obniża stężenie cholesterolu we krwi.

Zdrowe grillowanie

Jedzenie z grilla może być zdrowe, wciąż pozostając też smacznym. Aby nie obciążać układu pokarmowego, w tym również wątroby, wystarczy pamiętać o kilku bardzo prostych zasadach:

1) jeść posiłki w ograniczonych ilościach, aby umożliwić prawidłowe trawienie;
2) wybierać mięso o niższej zawartości tłuszczu, jak mięso drobiowe czy ryby (kwasy omega-3 obniżają cholesterol LDL i trójglicerydy);
3) marynować mięso, które dzięki temu staje się bardziej miękkie, szybciej się piecze i zachowuje soczystość (dodatkowo zyskuje walory smakowe i zapachowe);
4) stosować przyprawy, które wspomagają trawienie (kolendra – chroni wątrobę, kurkuma zawierająca kurkuminę – wspomaga wytwarzanie żółci, przyspiesza oczyszczanie wątroby i jej regenerację, czosnek – obniża cholesterol i pobudza enzymy odpowiedzialne za usuwanie toksyn) przy okazji ograniczamy tą metodą niezdrowe solenie;
5) uzupełniać grillowane mięsa warzywami i owocami, które mogą być grillowane lub tez podawane w formie świeżych sałatek.

Grillowanie w sezonie letnim to jedna z największych atrakcji tej pory roku, która sprzyja przebywaniu na świeżym powietrzu w gronie bliskich. Warto więc zadbać, aby jak najwięcej z niej skorzystać, a zwłaszcza ze słońca (witamina D3), świeżych warzyw i owoców (witaminy i przeciwutleczniacze), a także smacznych i zdrowych potraw grillowanych.