Witamina C – dlaczego jest taka ważna dla naszego organizmu?

Prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny stanowi najskuteczniejszą ochronę naszego organizmu przed różnego rodzaju czynnikami chorobotwórczymi, m.in. bakteriami i wirusami, będącymi przyczyną infekcji i przeziębień, nasilających się szczególnie w okresie jesiennej słoty. Jednym z kluczowych czynników budujących naturalną odporność człowieka jest zbilansowana, bogata w witaminy i składniki mineralne dieta. Jej nieodłącznym elementem powinny być warzywa i owoce bogate w witaminę C, która aktywizuje system odpornościowy naszego organizmu i wspiera jego działanie już na poziomie komórkowym.

Odkryte niewiele ponad 100 lat temu witaminy to związki organiczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu – odpowiadają za właściwy przebieg zachodzących w nim procesów metabolicznych, warunkując nasze zdrowie i dobre samopoczucie. Wśród całego wachlarza drogocennych składników największą popularnością cieszy się witamina C, zwana również kwasem askorbinowym. Ten rozpuszczalny w wodzie związek chemiczny, będący pochodną glukozy, powszechnie uznawany jest za sprzymierzeńca funkcji obronnych organizmu oraz środek zapobiegający infekcjom i łagodzący objawy przeziębienia.

Co nas łączy z nietoperzem?

Ssaki naczelne, a także świnki morskie i niektóre gatunki nietoperzy nie mają zdolności syntezy witaminy C w organizmie. To genetyczne uwarunkowanie zmusza je do pokrywania zapotrzebowania na kwas askorbinowy przy wykorzystaniu jego zewnętrznych źródeł. Na szczęście witamina C występuje naturalnie w niektórych składnikach naszej codziennej diety, głównie w warzywach i owocach. Naukowcy nauczyli się także syntetyzować ją w warunkach laboratoryjnych, dzięki czemu może być stosowana jako dodatek do pożywienia bądź suplement diety.

Czy wiesz, że…

Wbrew potocznemu przekonaniu, cytryna nie stanowi najbogatszego źródła witaminy C. Czarna porzeczka zawiera aż trzy razy więcej tego cennego składnika. Ponadto bogate w witaminę C są m.in.: owoc dzikiej róży, czerwona i zielona papryka, brukselka, kalafior, szpinak, pomarańcze, pomidory i kapusta.

Witamina C jest wszechobecna – znajdziemy ją na naszym talerzu i w domowej apteczce. W okresie jednak zwiększonego zapotrzebowania, jej niedobór może prowadzić do zaburzenia funkcji opornościowych. Dbanie o zachowanie optymalnego stężenia witaminy C w organizmie jest szczególnie istotne w czasie infekcji oraz rekonwalescencji po chorobie, kiedy nasz układ immunologiczny jest osłabiony przez działanie bakterii i wirusów – podkreśla Agnieszka Pawłowska-Wypych, biotechnolog, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju firmy, opracowującej formułę suplementów diety i specjalnego przeznaczenia medycznego, dostosowanych do różnych potrzeb i grup konsumentów. Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę C dotyczy również kobiet w okresie ciąży i laktacji, kiedy dziecko czerpie składniki odżywcze z zasobów organizmu swojej mamy – dodaje. Według rekomendacji ekspertów WHO i FAO, od pierwszych dni po urodzeniu, niemowlę powinno przyjmować w diecie 25 mg witaminy C na dobę. Ilość ta wzrasta po ukończeniu 6 miesiąca życia do 30 mg. Kobietom w ciąży zaleca się spożywanie 55 mg, a matkom karmiącym 70 mg kwasu askorbinowego na dobę.

Jak przyspieszyć okres witaminą C? Czy jest to realne?

W zdrowym ciele… zdrowe komórki

Czy wiesz, że…

Witamina C to nie tylko popularny środek stosowany w czasie infekcji, ale również potencjalny lek na poważne, śmiertelne choroby. Badania amerykańskich naukowców z Uniwersytetu w Kansas wykazały, iż podawane dożylnie duże dawki witaminy C połączone z chemioterapią spowalniają postęp rozwoju raka jajnika, a nawet przyspieszają proces obumierania komórek rakowych.

Jedną z najcenniejszych właściwości witaminy C jest jej potencjał antyoksydacyjny. Kwas askorbinowy jest jednym z najlepiej przebadanych przeciwutleniaczy – związków posiadających zdolność neutralizacji szkodliwych dla naszego zdrowia wolnych rodników. Produkcja tych ostatnich stanowi naturalną pochodną procesów życiowych organizmu np. oddychania czy trawienia, których nie sposób zahamować czy wyeliminować. Optymalna ilość wolnych rodników nie wpływa negatywnie na nasze zdrowie, kiedy jednak występują w nadmiarze, działają destrukcyjnie na komórki, upośledzając ich zdolność do przeżycia, wzrostu, reprodukcji czy wytwarzania energii, w konsekwencji zaburzając prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Jako antyoksydant, witamina C pełni funkcję ochronną – likwiduje szkodliwe cząsteczki, przeciwdziałając utlenianiu i destrukcji komórek. Wzmacnia system immunologiczny organizmu i obniża ryzyko wystąpienia wielu poważnych chorób m.in. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy miażdżycy.

W samym sercu odporności

Wysokie stężenie witaminy C występuje w komórkach układu immunologicznego – fagocytach i limfocytach, które zwalczają atakujące organizm bakterie i wirusy, wytwarzając aktywne przeciwciała. Kwas askorbinowy wspiera produkcję odpowiedzialnych za walkę z infekcjami komórek odpornościowych, pobudza je do wzrostu, aktywizuje ich funkcje oraz hamuje procesy ich obumierania, dzięki czemu odgrywa kluczową rolę w budowaniu naturalnej tarczy ochronnej naszego organizmu. Ponadto witamina C wspomaga wchłanianie pozyskiwanego z produktów roślinnych, trudno przyswajalnego żelaza niehemowego, przeciwdziałając występowaniu osłabiającej organizm anemii.

Skuteczność potwierdzona naukowo

Sięgnięcie po witaminę C przy pierwszych objawach jesiennego przeziębienia to dla większości z nas naturalny odruch. Chociaż nie udowodniono jeszcze, aby doraźna dawka kwasu askorbinowego pozwalała zapobiec infekcji w momencie wystąpienia jej pierwszych oznak, dotychczasowe obserwacje wykazały, iż regularne stosowanie wysokich dawek kwasu askorbinowego, łagodzi przeziębienie i skraca czas jej trwania.

Analiza badań dokonanych na przestrzeni ostatnich 60 lat, przeprowadzona przez  naukowców z Uniwersytetu Helsińskiego dowodzi, iż regularne przyjmowanie witaminy C w ilości powyżej 200 mg na dobę skraca czas infekcji u dzieci o 14% i o 8% u osób dorosłych. Udowodniono również, iż przyjmowanie witaminy C zmniejsza częstotliwość zapadania na choroby. Potwierdza to m.in. badanie przeprowadzone w Japonii na grupie 305 pacjentów. Wśród osób, które przez 5 lat przyjmowały kwas askorbinowy w ilości 500 mg na dobę, ryzyko wystąpienia drugiego przeziębienia lub większej liczby zachorowań spadło o ok. 70%. Znacznemu skróceniu uległ również czas utrzymywania się kataru, jednego z bardziej uciążliwych objawów infekcji.

Lepiej zapobiegać…

Organizm człowieka nie posiada zdolności do magazynowania witaminy C – jej nadmiar wydalany jest z moczem, dlatego każdego dnia powinniśmy dbać o pokrycie zapotrzebowania na składnik, tak istotny z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Naturalna odporność jest tarczą, która chroni nas nie tylko przed zwykłym przeziębieniem, ale również obniża ryzyko wystąpienia poważniejszych powikłań zdrowotnych.

Kwas askorbinowy jest najpopularniejszym, ale nie jedynym składnikiem sprzyjającym wzmacnianiu odporności. Sprzymierzeńcami witaminy C w budowaniu silnego systemu immunologicznego człowieka jest m.in. witamina D, kwas DHA oraz miód, rekomendowany przez WHO jako bezpieczny środek leczenia kaszlu u małych dzieci. A skoro o najmłodszych mowa – pamiętajmy, iż nie rodzimy się „odporni”. Układ immunologiczny malucha dojrzewa stopniowo, a jego prawidłowy rozwój może zostać zaburzony poprzez nawracające infekcje.  W przypadku tej wrażliwej grupy konsumentów, niezwykle ważne są działania profilaktyczne, polegające na uzupełnianiu diety o składniki budujące odporność od pierwszych dni życia – przypomina Agnieszka Pawłowska-Wypych.