Uważaj na ten związek! Akryloamid w żywności

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zanieczyszczona żywność czyli taka, która zawiera niebezpieczne bakterie, wirusy, pasożyty i substancje chemiczne, powoduje więcej niż 200 różnych rodzajów chorób, od biegunki aż po nowotwory*. Jedną z wyjątkowo niebezpiecznych substancji jest akryloamid, który jest silną toksyną. Może on uszkadzać układ nerwowy, a jego częste spożywanie może przyczynić się do powstawania nowotworów układu pokarmowego, chorób serca i stanu zapalnego tkanek. Z badań wykonanych na zwierzętach wynika, że akryloamid ma działanie rakotwórcze i neurotoksyczne.

Akryloamid powstaje przede wszystkim w produktach wysokowęglowodanowych, poddawanych obróbce termicznej (>120 st. C.)**, m.in. w czasie smażenia, pieczenia, podczas obróbki termicznej w mikrofalówce czy w trakcie prażenia. Nie tylko podczas przemysłowej produkcji żywności, ale również w trakcie przyrządzania potraw w domu. Największe ilości tego związku znajdują się w produktach i potrawach ziemniaczanych, głównie w chipsach i frytkach.

Akryloamid został w 1994 roku uznany przez Międzynarodową Agencję do Badań nad Rakiem za związek prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi***. Stanowi to kolejny, istotny argument motywujący do wykluczenia lub przynajmniej znacznego ograniczania spożycia tego typu produktów, zwłaszcza przez kobiety w ciąży, kobiety karmiące piersią i najmłodsze dzieci.

Produkty, w których znajduje się najwyższe stężenie akryloamidu to:

Chipsy ziemniaczane (16-30%)
Chrupki ziemniaczane (4-46%)
Kawa (13-39%)
Ciasta, ciastka i herbatniki (10-20%)
Chleb i inne gatunki pieczywa (10-30%)****

Akryloamid może powodować uszkodzenia układu nerwowego, pierwszymi objawami są zaburzenia neurologiczne, m. in. drętwienie i mrowienie kończyn, drgawki i ataksja. Z kolei długotrwałe narażanie na akryloamid może prowadzić do wyniszczenia systemu nerwowego, przez zahamowanie prawidłowego przekaźnictwa nerwowego. Może również powodować nowotwory tarczycy, piersi, nerek i pęcherza moczowego. Jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ poprzez łożysko może przeniknąć do organizmu dziecka.

Bezpieczeństwo żywności zależy nie tylko od zanieczyszczenia środowiska, metod i warunków uzyskiwania i przygotowywania surowców, ale również od metod przetwarzania żywności. Niestety jako konsumenci nie jesteśmy w stanie mieć pełnej wiedzy w zakresie warunków panujących podczas produkcji żywności. Jest to szczególnie istotne dla kobiet w ciąży, ponieważ już od momentu poczęcia mają one wpływ na zdrowie swojego dziecka. 1000 pierwszych dni życia to wyjątkowy czas, który ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia dziecka teraz i w dorosłym życiu. W okresie ciąży, karmienia piersią i żywienia małego dziecka intensywnie rośnie jego mózg, rozwija się układ odpornościowy i pokarmowy, programuje się metabolizm i dojrzewa system detoksykacyjny. W tym czasie kształtują się także zdrowe nawyki żywieniowe. Poprzez prawidłowe żywienie w okresie tego intensywnego rozwoju i wzrostu, mamy realny oraz trwały wpływ na zdrowie dziecka teraz i w przyszłości. Dbanie o jego dietę przez pierwszych 1000 dni oznacza karmienie wyłącznie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia, a następnie wybór bezpiecznej żywności przeznaczonej specjalnie dla niemowląt i małych dzieci, która posiada oznaczenie wieku na każdym opakowaniu. Jeśli chcemy zaspokoić pragnienie dziecka, podawajmy mu do picia wyłącznie wodę.

*Źródło: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs399/en/

**Źródło: Raport „Bezpieczeństwo żywności a potrzeby żywieniowe niemowląt i małych dzieci”, pod red. Stowarzyszenia Promocji Zdrowego Żywienia Dzieci „Zdrowe Pokolenia” we współpracy z Fundacją NUTRICIA 2015. Do pobrania tutaj: http://www.1000dni.pl/up/images/76umk4uqgi8/tbt-raport-www-final.pdf

***Także.

**** Źródło: JECFA Report TRS 930-JECFA 64/8.

Więcej informacji na temat bezpieczeństwa żywności znaleźć można na edukacyjnej platformie www.1000dni.pl