Uczennica w ciąży. O czym warto wiedzieć?

Gdy uczennica mówi „jestem w ciąży”…

„Mamo, tato, jestem w ciąży.” Szok i złość to typowa reakcja rodzica po usłyszeniu tej nie do końca oczekiwanej nowiny. W tym momencie kluczowe jest zachowanie spokoju, nawet pomimo odczuwania zawodu. Oczywiście, nasza gimnazjalistka czy też licealistka popełniła błąd, ale w takim momencie rolą kochającego rodzica jest wsparcie córki i zapewnienie jej opieki. Warto więc wiedzieć, jakie prawa ma uczennica w ciąży i na jaką pomoc może liczyć.

Ciąża a obowiązek szkolny

Według polskiego prawa obowiązkiem szkolnym objęte są wszystkie osoby do ukończenia 18 roku życia, a więc nastolatka, która zaszła w ciążę, także ma obowiązek ukończenia edukacji. Jednak według art. 3 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, szkoła ma obowiązek udzielić uczennicy w ciąży urlopu, a także innej pomocy, niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji.

Jeśli to możliwe, szkoła powinna zorganizować wszystko tak, by ukończenie nauki odbyło się bez opóźnień w zaliczaniu przedmiotów. W przypadku gdy ciąża, poród lub połóg są przeszkodą w terminowym zaliczeniu ważnych egzaminów, szkoła zobowiązana jest do wyznaczenia dodatkowego terminu egzaminu dogodnego dla uczennicy, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy.

Uczennice, odbywające przyuczenie zawodowego w gimnazjum lub szkole zawodowej, które powinny obyć praktykę zawodową, mogą zostać z niej zwolnione (jeśli są medyczne przeciwskazania do odbycia takiej praktyki) na podstawie zaświadczenia od lekarza.

Nauczanie indywidualna i organizacja pomocy

W praktyce, kiedy nastolatka nie może chodzić do szkoły ze względu na stan zdrowia lub zagrożoną ciążę (co nierzadko zdarza się w przypadku ciąży w nastoletnim wieku), szkoła często organizuje uczennicy nauczanie indywidualne w domu. Jeśli jednak nastolatka, będąc w ciąży, czuje się dobrze, powinna normalnie uczęszczać do szkoły i zaliczać przedmioty w odpowiednich terminach. Czasem, np. w przypadku ciężarnej gimnazjalistki, pewnym zagrożeniem mogą być nieostrożni rówieśnicy, biegający po szkolnych korytarzach, jednak zazwyczaj udaje się uniknąć przypadkowego popchnięcia, spędzając przerwę w klasie, świetlicy lub innym zacisznym miejscu.

Wiele szkół ma wypracowane własne procedury postępowania w przypadku ciężarnej uczennicy. Kiedy np. rodzina nastoletniej matki jest w złej sytuacji materialnej, nierzadko udaje się uzyskać pomoc finansową przy współpracy z miejscowym ośrodkiem pomocy społecznej. Ciężarne nastolatki zawsze objęte są także opieką pedagoga szkolnego – i w razie potrzeby – Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Zdarza się, że szkoła aranżuje dodatkową pomoc w postaci zbiórki wyprawki dla dziecka, a nawet organizuje dyżury opieki nad niemowlęciem, żeby uczennica mogła np. zdać ważny egzamin. Jednak takie przypadki zdarzają się bardzo rzadko, są bowiem jedynie dobrą wola kadry i uczniów szkoły.

Ograniczona władza rodzicielska niepełnoletniej

Kobieta, która ukończyła 13 lat, nie jest jeszcze pełnoletnia, a już urodziła dziecko, nie posiada władzy rodzicielskiej nad tymże dzieckiem, ponieważ (według Kodeksu Cywilnego – art. 15) ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. W takim przypadku o tym, kto będzie sprawował opiekę nad dzieckiem, zdecyduje sąd. Jeśli jako rodzice nieletniej matki chcemy sprawować opiekę prawną nad wnukiem, musimy wystąpić z odpowiednim wnioskiem do sądu rodzinnego.

Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy nieletnia matka wyjdzie za mąż, ale jest to możliwe wyłącznie wtedy, kiedy ma skończone 16 lat i otrzymała na to zgodę sądu opiekuńczego. Tylko w takim przypadku przed ukończeniem 18 roku życia będzie mogła sama sprawować władzę rodzicielską nad swoim dzieckiem.

Wsparcie finansowe

Osoba będąca prawnym opiekunem dziecka może starać się o becikowe na dziecko (1000 zł jednorazowej pomocy), o które wniosek składa się w urzędzie gminy lub miejskim (gminnym) ośrodku opieki społecznej. Od 1 stycznia 2016 roku ma obowiązywać nowe świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie przez pierwszy rok życia dziecka. Będzie ono przysługiwało rodzicom, którzy nie mogą otrzymać zasiłku macierzyńskiego (bo nie są zatrudnieni oraz nie odprowadzają składek chorobowych). O zasadach przyznawania tego świadczenia należy dowiadywać się w gminnych instytucjach realizujących świadczenia rodzinne.

Kiedy więc opadną pierwsze emocje, warto zastanowić się, jak zorganizować wszystko tak,  by nastoletnia ciężarna bez problemów mogła skończyć szkołę i otrzymać przysługującą jej pomoc.

Artykuł przygotowany przez serwis Elektroniczne Centrum Aktywizacji Młodzieży ecam.ohp.pl