Tomografia komputerowa – co warto wiedzieć o badaniu?

Tomografia komputerowa wykorzystuje technologię rentgenowską do szybkiego i bezbolesnego diagnozowania patologii i zmian w narządach oraz tkankach organizmu. Jest to badanie bardzo precyzyjne, choć trwa nie dłużej niż 30 sekund. Właśnie dlatego lekarze tak chętnie sięgają po tę metodę diagnostyki obrazowej.

Czym jest tomografia komputerowa?

Tomografia komputerowa jest jedną z form diagnostyki obrazowej, odmianą techniki rentgenowskiej. Nie należy jednak utożsamiać jej z badaniem RTG, ponieważ jest zdecydowanie doskonalszą jego wersją.

Pacjent po ułożeniu na ruchomym stole, wsuwany jest do otworu urządzenia (gantry), w którym poza wirującą lampą rentgenowską znajduje się układ detektorów, mających za zadanie rejestrować promieniowanie X przenikające przez ciało. W drugim etapie, obraz zostaje zrekonstruowany jako połączenie wielu zmierzonych pod różnymi kątami warstw – stanowi on przekrój ciała poddawanego badaniu Pacjenta.

Czy tak wysoka precyzja i poziom zaawansowania tomografii komputerowej sprawia, że jest to bardzo droga forma diagnostyki? Jaka jest cena badania? Przykładowo, tomografia komputerowa w Warszawie to koszt ok. 300 zł. Cena ta może nieco wzrosnąć przy zastosowaniu tzw. kontrastu i badaniu kilku części ciała.

Screening stanu zdrowia. Czy wiesz na czym polega?

Jak wykryć raka – czyli najważniejsze badania profilaktyczne

W jakim celu wykonuje się tomografię komputerową?

Najczęściej tomografię komputerową wykonuje się z potrzeby rozpoznania niektórych stanów patologicznych, takich, jak:

• nieprawidłowości w rozwoju (np. wady ośrodkowego układu nerwowego),
• urazy,
• torbiele, guzy, krwiaki,
• stany zapalne,
• choroby naczyń krwionośnych,
• choroby naczyń limfatycznych,
• zwapnienia,
• choroby płuc,
• choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa i kości czaszki,
• krwawienia doczaszkowe.

Badanie jest tak precyzyjne, że umożliwia rozpoznanie nowotworów zlokalizowanych w świetle jelita grubego oraz nieaktywnych guzów płucnych zwanych niemymi. Tomografia komputerowa umożliwia także zbadanie zaawansowania zmian w tętnicach wieńcowych wywołanych rozwijającą się miażdżycą.

Jak przygotować się do tomografii komputerowej?

Przed planowaną tomografią komputerową należy przyjść do punktu diagnostycznego z dokumentem tożsamości i wypełnić ankietę oceniającą stan zdrowia, a także wyrazić pisemną zgodę na badanie.

Warto pamiętać, by w odzieży nie było metalowych elementów, ponieważ mogą one zaburzyć przetwarzany przez aparaturę obraz.

Nieco więcej przygotowań wymaga tomografia komputerowa z użyciem kontrastu. Na badanie należy przyjść na czczo – przerwa od ostatniego posiłku powinna wynosić co najmniej 6–8 godzin. W przeddzień badania zaleca się wypicie 2–3 litrów wody. Należy również zabrać ze sobą wynik aktualnego badania poziomu kreatyniny.

Tomografia komputerowa – przeciwwskazania

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do wykonania tomografii komputerowej. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak zachowanie szczególnej ostrożności. Tak jest m.in. przy planowaniu badania u Pacjenta z klaustrofobią. Gantra jest ciasna, dlatego po wsunięciu do niej można odczuwać dyskomfort o różnym nasileniu. Rozwiązaniem może być podanie leków uspokajających.

Istotne jest, by zachować ostrożność przy stosowaniu jodowych środków cieniujących i kontrastowych, ponieważ mają potencjał alergizujący. Ponadto, przed ich podaniem Pacjent powinien poinformować specjalistę o chorobach nerek, tarczycy, cukrzycy, szpiczaku czy tendencji do krwawień.

Źródła: 

1. B. Pruszyński, Tomografia komputerowa [w:] Diagnostyka obrazowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022, s. 88–98.
2. S. Beale, C. Todd, Tomografia komputerowa, [w:] Radiografia, (red.) Marek Sąsiadek, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław, s. 221–229.