Symbole wielkanocne. Czy wiesz, co oznaczają?
Polska tradycja Świąt Wielkiej Nocy jest niezwykle bogata, silna i zakorzeniona w świecie symboli. Symbole wielkanocne sięgają wielu wieków wstecz. Nierozerwalnie złączona jest z dawnymi obrzędami wiosennymi oraz zwyczajami ludowymi. Poznaj znaczenie tej symboliki.
Spis treści:
Mimo, że wiele obrzędów i rytuałów odeszło w niepamięć, wciąż większość z nas przygotowuje koszyczki ze święconką, a w Wielką Niedzielę zasiada do uroczystego śniadania. Co symbolizują poszczególne elementy Wielkiej Nocy? Co powinno znaleźć się w wielkanocnym koszyczku? Jakie znaczenia mają dekoracje na świątecznym stole? Podpowiadamy! Poznaj symbole wielkanocne i zachwyć swoją rodzinę znajomością tradycji!
Dziś wciąż żyjemy w świecie symboli i stale się nimi posługujemy, dlatego też warto znać najpopularniejsze znaki wielkanocne! Warto na przykład ozdobić nimi własnoręcznie przygotowaną kartkę wielkanocną dla najbliższych.
Symbole wielkanocne: kościelne uroczystości
Palma wielkanocna
– triumf, nieśmiertelność, zwycięstwo nad grzechem, męczeństwo. Upamiętnia wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Poświęconą należy zanieść do domu, by chroniła jego mieszkańców przed nieszczęściem. Według tradycji połknięcie jednej poświęconej bazi zapewnia zdrowie.
Paschał (świeca)
– nadzieja, życie, miłość. Rozprasza mrok, to znak Chrystusa. Wskazuje kierunek.
Woda
– oczyszczenie, odrodzenie ducha i ciała, źródło życia. Odnawia, krzepi, zaspokaja pragnienia. Pełni ważną funkcję podczas rytuałów w kościele, ale też obrzędów ludowych (śmigus-dyngus).
Olej
– natchnienie, pasja, odpowiedzialność. Znak błogosławieństwa Boga, darów Ducha Świętego.
Symbole wielkanocne: koszyczek
Baranek w koszyczku wielkanocnym
– symbol zmartwychwstałego Chrystusa, czystości, pokory, niewinności, posłuszeństwa. Baranek przypomina o tym, że Jezus odkupił nasze grzechy i jesteśmy zaproszeni na Ucztę Pańską. Powinien mieć najważniejsze miejsce w koszyczku oraz świątecznym stole, by przypominał o najważniejszym przesłaniu Wielkiej Nocy.
Jajka w koszyczku wielkanocnym
– symbol nowego życia, płodności, odrodzenia. Według zwyczaju w niedzielę wielkanocną należy podzielić poświęcone jajko na tyle części, ile jest osób w rodzinie. Następnie wszyscy dzielą się pokarmem i składają sobie życzenia wielkanocne. Tradycja mówi, że swój kawałek powinno się zjeść na stojąco, ma to zapewnić zdrowie.
Kolory skorupek jajek mają znaczenie. Żółty, zielony, różowy to symbole nowego życia, odrodzenia, nadziei, urodzaju i radości. Czerwony przypomina o męce Chrystusa, Jego zwycięstwie oraz krwi (esencji życia). Niebieski symbolizuje czystość i zdrowie, brązowy – ziemię, czarny z białym – szacunek dla zmarłych, a fioletowy oznacza żałobę wielkopostną. Jajka można dowolnie dekorować, gdyż są ważną i piękną ozdobą koszyczków oraz stołów wielkanocnych. Nazywa się je w zależności od techniki zdobienia. Najpopularniejsze to pisanki, kraszanki, nalepianki i drapanki.
Chleb w koszyczku wielkanocnym
– symbol ciała Jezusa, pokarm niezbędny do życia, dar Boży. Ma zapewnić pomyślność i dobrobyt. Symbolizuje codzienne potrzeby człowieka: godne życie, gościnność, sytość.
Wędliny, mięso w koszyczku wielkanocnym
– mają symbolizować dostatek, zamożność, płodność i zakończenie postu. W koszyczku powinny znaleźć się różne wyroby mięsne (np. szynka, kiełbasa, polędwica).
Sól w koszyczku wielkanocnym
– nieśmiertelność, trwałość, oczyszczenie, prawda. Życiodajny minerał ma odstraszać zło. Chroni od zepsucia i jest kwintesencją życia.
Pieprz i chrzan w koszyczku
– symbolizują mękę i cierpienie Chrystusa. Według tradycji ludowej mają zapewnić siłę.
Ciasto w koszyczku
(baby, kołacze, serniki) i nabiał – symbol umiejętności, doskonałości, przyjaźni człowieka z przyrodą.
Wiklina
(z wielkanocnego koszyka) – wytrwałość, zdolność do odradzania. Najczęściej koszyczki robione są z wierzbowych gałązek, które symbolizują nieśmiertelność duszy.
Bukszpan w koszyczku
– życie wieczne, odrodzenie. Roślina jest przez cały rok zielona, dlatego symbolizuje nadzieję i wieczność.
Symbole wielkanocne: dekoracje na świątecznym stole
Zajączek – symbol wiosny, odradzającej się przyrody, witalności i pokory. Powinien znaleźć się na wielkanocnym stole. Według tradycji śpi z otwartymi oczyma, dzięki czemu pierwszy zobaczył Zmartwychwstanie Pana.
Kurczaczek – symbol nowego życia, odrodzenia. Powinien znaleźć się wśród świątecznych dekoracji stołu wielkanocnego, gdyż oznacza radość.
Młoda pszenic/ pędy owsa/ rzeżucha – życie, odrodzenie, zmartwychwstanie. Powinny znaleźć się na świątecznym stole. Symbolizują zieloną łąkę, dlatego też na nich powinno się ustawić figurę baranka. Całość powinna znaleźć się w centralnym miejscu stołu wielkanocnego.