Socjopata – kto to i jak go rozpoznać?
Kto to jest socjopata? Coraz częściej słyszymy ten termin. Z łatwością natkniemy się na niego w serialach, powieściach czy w luźnych rozmowach podsłuchanych w kinowym korytarzu. Jaki typ osobowości opisuje? Czym socjopata różni się od psychopaty i w jaki sposób postępować z taką osobą? Wyjaśniamy!
Spis treści:
Socjopata – kto to jest i jak go rozpoznać?
Socjopata tylko z pozoru wydaje się zwykłą osobą. To człowiek prawidłowo rozwinięty intelektualnie, ale cierpiący jednocześnie na zaburzenia osobowości objawiające się brakiem umiejętności dopasowania się do norm społecznych, zasad danego środowiska, kultury. Jednocześnie socjopata posiada mocno rozbudowane ego.
Socjopaci prowadzą normalne życie, nierzadko zakładając rodziny i piastując wysokie stanowiska pracy. Wielu ludziom mogą się nawet wydać duszami towarzystwa, pełnymi osobistego uroku – przynajmniej na początku znajomości. W rzeczywistości brak im zdolności do odczuwania wyższych uczuć, a ich postrzeganie świata jest zaburzone. Socjopata to ktoś, o kim często myślimy jak o fikcyjnej postaci, która powstała w głowie reżysera. Tymczasem, jak dowodzą naukowcy, socjopaci są wśród nas i wcale nie należą do rzadkości. Przeciwnie – nawet co piąta osoba może być socjopatą!
Socjopatia – przyczyny i objawy
Socjopatia to zaburzenie osobowości charakteryzujące się nieumiejętnością przystosowania się do życia w społeczeństwie oraz brakiem zrozumienia panujących w nim norm. Nie należy interpretować jej jako choroby, ponieważ nie można się z nią urodzić, ani nagle na nią zachorować. Przyczyną powstania tzw. osobowości dyssocjalnej jest szkodliwe środowisko dorastania, a szczególnie nieprawidłowe zachowanie rodziców obserwowane w dzieciństwie i/lub przemoc z ich strony. Takie „wychowanie” prowadzi do antyspołecznej postawy w dorosłym życiu.
Socjopata jest impulsywny i podatny na występowanie gwałtownych huśtawek nastrojów. Brak mu empatii i jakichkolwiek przejawów troski o drugiego człowieka. Nie liczy się z uczuciami innych. Przeciwnie – manipuluje nimi, by uzyskać zamierzone cele, a jednocześnie nie ma poczucia winy. W jednej chwili zdaje się kochać, w drugiej już nienawidzi. Towarzyszą temu wybuchy złości i agresywne zachowania.
Socjopaci są przy tym egocentryczni. Uważają się za osoby bez jakiejkolwiek skazy. Często poszukują osób pragnących prawdziwej miłości i starają się je zdominować. Silnych, pewnych siebie i niezależnych ludzi traktują tymczasem jak potencjalne zagrożenie. Życie z nimi przypomina stąpanie po niepewnym gruncie. Nigdy nie wiadomo, co zrobią, gdyż dążą do celu po trupach, nie identyfikując się z otoczeniem. Chętnie obwiniają za to innych o swoje niepowodzenia. Ich związki rzadko są trwałe, ponieważ wymagają od ich partnerów ogromnej dozy zrozumienia i dobrej woli.
Jak postępować z socjopatą?
Socjopacie nie należy dawać się sprowokować. Choć bywa to trudne, bo w naturalny sposób dąży on do konfliktu, a jego zachowanie sprawia innym przykrość, najlepiej jest unikać słownych bitew i w żaden sposób go nie prowokować. Idealnym wyjściem jest lekceważyć jego zagrywki, robić swoje i „schodzić mu z horyzontu”. Raz rozpoczętych sporów z nim nie da się bowiem wygrać. Socjopata nie zna granic i odważy się nawet na działania spoza prawa, byle tylko wygrać z osobą, która odważyła się stanąć po drugiej stronie barykady. Nie należy jednak się go bać.
Zaburzenie, które dotyka socjopatów można leczyć, uciekając się do specjalistycznej terapii, polegającej na trenowaniu umiejętności społecznych i uczeniu przestrzegania wyznaczonych norm. Niestety socjopaci proszą o pomoc bardzo niechętnie, a namówienie ich do udziału w leczeniu graniczy z cudem. Co gorsza, niełatwo jest ich także zdiagnozować, dlatego wielu z nich przeżywa życie ani razu nie trafiając pod lupę psychiatry.
Socjopata a psychopata – różnice
Wiele osób myli terminy „socjopatia” i „psychopatia”, używając ich wymiennie. Jednakże choć zaburzenia te są do siebie podobne, nie można postawić między nimi znaku równości. Skłonności psychopaty są bowiem wynikiem zaburzeń chemicznych w jego mózgu. Mężczyźni cierpiący z powodu tego zaburzenia mają podwyższony poziom testosteronu i niższy serotoniny. Kobiety – obniżony poziom progesteronu i – również – zbyt niski poziom serotoniny. To właśnie te chemiczne odstępstwa od normy wpływają na moralność psychopatów i ich sposób postrzegania wartości. Przyczyn odmienności socjopatów upatruje się natomiast w dzieciństwie, wczesnych traumach i nieodpowiednim środowisku rozwoju. Co ciekawe, socjopata w codziennym życiu zachowuje się bardziej antyspołecznie od psychopaty.
Jedni i drudzy nie doświadczają jednak życia takiego jak reszta społeczeństwa. Są „puści” w środku, co sprawia, że obok niechęci i lęku, jaki czujemy wobec tych osób, prawidłową reakcją wydaje się także współczucie.
Socjopata – leczenie
Leczenie socjopaty wymaga terapii psychologicznej, a nie przyjmowania leków. Terapia podstawowa polega na treningu umiejętności społecznych w celu nauki przestrzegania zasad rządzących zachowaniem w danej społeczności.
Oceń ten artykuł:
(138 głosów, średnia: 4,01 z 5)
zapisuję głos...