Rola drzemki w życiu codziennym

Zegar biologiczny człowieka przestawia pory czuwania i senności według pewnego rytmu. Najbardziej senni jesteśmy między północą, a szóstą rano. Z wielu badań naukowych wynika, że poziom senności rośnie również wyraźnie między godziną 14, a 16. Oczywiście te pory mogą być bardzo indywidualne – jeśli ktoś jest sową, poziom jego senności nocnej i dziennej wzrasta w późniejszych porach. Natomiast skowronki mogą ją odczuwać np. w ciągu dnia już ok. dwunastej, lub nawet wcześniej (w końcu są już na nogach od samego rana).

Przeprowadzone badania chronobiologiczne wykazały, że senność i drzemka w ciągu dnia wynika z faktu, że nasz zegar biologiczny w pewnych porach dnia przestawia się na niższy poziom czuwania. To on zwiększa poziom senności w mózgu, daje nam szansę na zaśnięcie. To, czy i jak ją wykorzystamy, zależy tylko od naszych możliwości społecznych, czyli dostępu do wygodnego miejsca do spania. Oczywiście senności staramy się często przeciwstawiać. Zawsze możemy zamiast drzemki, czy nawet snu nocnego wybrać całonocną zabawę, czy naukę. Ale wtedy jesteśmy zmuszeni walczyć z sennością i prawdopodobnie po nieprzespanej nocy między godziną 14, a 16 przyjdzie pora snu.

Niezależnie od tego, czy badaniom poddamy osoby z zaburzeniami snu , czy te, które śpią dobrze, wszystkie będą czuły senność między godziną 14, a 16.Senność dzienna nie zależy od stopnia niewyspania, czy od zjedzonego posiłku, ale jest naturalną funkcją naszego zegara biologicznego. Poza wzrostem sennościnastępuje wtedy także osłabienie poziomu funkcji poznawczych (pamięci, koncentracji, uwagi, itp.) Wszelkie testy, które wypełnia się w tych godzinach, wypadną gorzej, wolniej rozwiązuje się wtedy łamigłówki oraz popełnia więcej błędów w pracy. Największa liczba wypadków drogowych przypada również między godziną 14, a 16. Kierowcy są wtedy mniej czujni. Zdarza im się później zahamować, czy później zauważyć znak. Senność w tym czasie jest naturalną funkcją naszego zegara biologicznego. Natomiast to, czy się zdrzemniemy, zależy od tego, czy w momencie wzmożonej senności będziemy mieć miejsce i możliwość do przyśnięcia.

W krajach basenu Morza Śródziemnego popołudniowa drzemka jest czymś naturalnym. Życie zamiera, sklepy są zamykane, a na ulicach nie ma ludzi. Wtedy wszyscy mają urzędową i społeczną zgodę na to, żeby położyć się spać. Jak pokazują nieliczne badania, senność odczuwają mieszkańcy wszystkich krajów, nie tylko południowych. Popołudniowa drzemka zależy tylko od tego, w jakich warunkach społecznych się znajdujemy. Do drzemek w ciągu dnia przyznają się głównie bezrobotni i studenci. Praktyka kliniczna pokazuje, że każdy próbuje sobie jakoś z tym radzić – jedni przysypiają choć na chwilę w toalecie, inni zamykają się na jakiś czas w biurze. Pewna pacjentka schodziła do garażu podziemnego w biurowcu, siadała w samochodzie i drzemała kilkanaście minut. Z biznesowego punktu widzenia warto dać pracownikowi odpocząć przez godzinę w ciągu dnia. Jakość pracy w godzinach między 14, a 16 zawsze się mniejsza. Natomiast, jeżeli w tym czasie pracownik odpocznie i się zdrzemnie, będzie bardziej wydajny w drugiej połowie dnia.

Zobaczcie cały artykuł znaleziony na portalu www.nabezsenność.pl, a w nim:

• Przyczyny senności w ciągu dnia niezwiązane z rytmem okołodobowym
• Drzemki u pacjentów z bezsennością
• Drzemki dzieci
• Drzemki w pracy

Autor:
Dr nauk med. Spec. Psychiatra Michał Skalski
Poradnia Leczenia Zaburzeń Snu