Próchnica – problem dzieci i dorosłych
Wśród chorób zębów dominują dwie najczęstsze dolegliwości: próchnica i choroby dziąseł. Próchnica zębów jest zdecydowanie bardziej rozpowszechniona i jest przyczyną niepotrzebnej utraty jakości życia we wszystkich grupach wiekowych. Chociaż w ciągu ostatnich 50 lat nastąpił znaczny spadek występowania próchnicy, to nadal borykają się z nią miliony ludzi na całym świecie.
Rozpowszechnienie
Dane wskazujące na rozpowszechnienie próchnicy w populacji są zatrważające. Statystki podają, że wśród dzieci w wieku od 2 do 8 lat 37% miało próchnicę w uzębieniu mlecznym. Z kolei wśród nastolatków w wieku od 12 do 19 lat częstość występowania próchnicy w zębach stałych wynosiła 58%. Natomiast największy udział próchnicy odnotowano u dorosłych – ponad 90% z nich powyżej 20. roku życia dotyczył ten problem.
Skąd się bierze próchnica?
Wbrew niektórym sprzecznym teoriom próchnica nie jest spowodowana porodem ani niskim spożyciem wapnia w diecie. Bakterie odpowiedzialne za rozwój próchnicy (Streptococcus mutans) najczęściej wprowadzane są do ust wraz ze śliną innej osoby. Bakterie te kolonizują jamę ustną i wraz z tworzącą się płytką nazębną przywierają do zębów. Następnie rozkładają cukry znajdujące się w pożywieniu i wytwarzają kwasy, które powodują proces demineralizacji lub utraty fosforanu wapnia ze struktury zęba. W rezultacie ząb „mięknie” i może zapadać się, tworząc ubytek.
Próchnica to choroba postępująca
Na wczesnym etapie, kiedy próchnica ogranicza się do szkliwa, proces przebiega bezobjawowo, a wywołane powierzchowne uszkodzenie jest odwracalne. Kiedy rozpad rozciąga się na zębinę, może być konieczne wykonanie uzupełnienia w gabinecie stomatologicznym. Im bardziej próchnica rozciąga się w kierunku miazgi, tym większe jest ryzyko nadwrażliwości zębów i bólu. Rozpad naturalnie postępuje szybciej w mniej zmineralizowanej zębinie, niż gdy ogranicza się do szkliwa. Jeśli nie zostanie w porę powstrzymany, może postępować, a bakterie ostatecznie zaatakują miazgę. W tym momencie istnieje ryzyko nie tylko bólu, ale także obrzęku dziąseł i utraty zębów.
Kiedy próchnica wymaga leczenia?
Na wcześniejszym etapie próchnicy ząb można leczyć uzupełnieniami, ale należy pamiętać, że w momencie gdy bakterie próchnicowe zaatakują miazgę, uzupełnienie dentystyczne nie wyleczy bólu i infekcji. Wtedy konieczne jest leczenie kanałowe w celu usunięcia zainfekowanych tkanek w komorze miazgi i kanałach korzeniowych. Ponadto, jeśli ząb jest za bardzo narażony na znaczne zniszczenie lub jeśli istnieją finansowe bądź inne bariery w leczeniu kanałowym, usunięcie jest prawdopodobnie jedyną opcją. Dlatego gdy zauważymy pierwsze oznaki próchnicy, należy bezzwłocznie skierować się do specjalisty dentystycznego np. https://www.better.clinic/. Jednak najlepszym wyjściem jest systematyczna kontrola stomatologiczna, dzięki której można skutecznie zapobiec rozwojowi próchnicy na bardzo wczesnym etapie.
Jak chronić się przed próchnicą?
Prewencja próchnicy wymaga systematyczności i składają się na nią:
- właściwa higiena jamy ustnej,
- szczotkowanie i czyszczenie języka,
- wykonywanie fluoryzacji,
- dieta z ograniczeniem węglowodanów,
- regularna kontrola stomatologiczna.
Poprawna higiena powinna uwzględniać stosowanie nici dentystycznych, płukanie jamy ustnej płynami z dodatkiem fluoru oraz właściwą technikę szczotkowania zębów umożliwiającą skuteczne usunięcie płytki nazębnej. Ograniczenie spożycia słodkich pokarmów, napojów, cukierków i innych słodyczy również ma ogromne znaczenie. Pozwoli to na ograniczenie wytwarzania niszczących szkliwo kwasów przez bakterie próchnicowe.