Pasteryzacja na sucho i mokro– czym się różnią? Zobacz jak przeprowadzić wekowanie krok po kroku

Jakie są metody pasteryzacji? Wyróżnia się dwa podstawowe typy. Pasteryzacja na sucho i mokro to techniki konserwacji żywności, które pozwalają cieszyć się smakiem sezonowych warzyw czy owoców o każdej porze roku. Choć przeprowadzenie całego procesu jest nieco czasochłonne to trud i wysiłek wynagradza smak przetworów. Dziś sprawdzamy jak pasteryzować słoiki na sucho i mokro oraz jakie są żelazne zasady powodzenia całego przedsięwzięcia.

Pasteryzacja na sucho i mokro to świetny sposób na konserwację domowych przetworów/ Fot. Freepik

Na czym polega pasteryzacja?

Zarówno pasteryzacja sucho jak i na mokro to sposób na technika konserwacji żywności, w której produkty umieszczone w słoikach poddawane są działaniu wysokich temperatur. Dzięki temu wydłuża ich trwałość do spożycia. W przypadku warzyw i owoców jest to nawet do 12 miesięcy. Jeśli zaś chodzi o gotowe potrawy można mówić o kilku tygodniach. Czas ten jednak nie jest ściśle określony, dlatego warto raz na jakiś czas sprawdzać stan produktów poddanych pasteryzacji. Oczywiście bez ich otwierania. Jeśli pojawiła się w nich pleśń z pewnością będzie ona widoczna także przez szkło.

Zasady prawidłowej pasteryzacji

Przepis na właściwe przeprowadzenie całej procedury przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Aby pasteryzacja na mokro czy na sucho się powiodła należy pamiętać o kilku ważnych zasadach przesądzających o sukcesie całego przedsięwzięcia.

1. Pierwszym krokiem zawsze powinno być staranne obejrzenie słoiczków i nakrętek, których zamierzamy użyć. Nie powinno być na nich żadnych pęknięć, deformacji czy ubytków, które spowodowałyby, że umieszczone w naczyniu produkty nie będą szczelne.
2. Absolutnie konieczne wyparzenie zarówno słoików jak i wieczek. W ten sposób zyskujemy pewność, że na nich powierzchni nie będzie żadnych drobnoustrojów. Wystarczy gotować je około kwadrans we wrzącej wodzie.
3. Warto pamiętać, że słoiki poddawane pasteryzacji na sucho zawsze należy wybrać w wieczkiem „twist”, czyli takim które się zakręca. Te z gumką nie nadają się, bo pod wpływem wysokiej temperatury tworzywo mogłoby zacząć się topić.
4. W wyparzonych (i co ważne – suchych!) naczyniach umieszcza się gorące przetwory zostawiając ok. 2 cm wolnej przestrzeni od wieczka. To konieczne, bo podczas pasteryzacji zawartość słoiczka może się nieco podnieść.
5. Poddane pasteryzacji przetwory należy przechowywać w miejscu, gdzie nie docierają promienie słoneczne ani wysokie temperatury.
6. Jak poznać, że pasteryzacja się udała? Otóż jeśli cały proces poszedł zgodnie z planem wieczko słoika powinno być płaskie. Jeśli jednak jest wypukłe możemy być pewni, że na jakimś etapie pasteryzacji popełniliśmy błąd i cały proces należy powtórzyć.

Chcesz już teraz przygotować przetwory z pomidorów, aby cieszyć się ich smakiem w czasie chłodnego sezonu. Zobacz jak to zrobić w tym artykule:

Przetwory z pomidorów – przygotuj je na zimę już teraz!

Pasteryzacji można poddawać warzywa, owoce i gotowe dania/ Fot. Freepik

Co niszczy pasteryzacja?

Poddawanie naczyń napełnionych owocami czy warzywami działaniu wysokich temperatur niszczone są drobnoustroje chorobotwórcze i enzymy. Dzięki temu nie niszczą one zawartości słoików. Jednocześnie smak produktów w nich umieszczonych i ich wartość odżywcza jest nadal zachowana i nie ulega redukcji. Pasteryzacja nie pozbawia zatem umieszczonych w naczyniach produktów, witamin, minerałów czy błonnika.

Pasteryzacja krok po kroku

W zależności od preferencji sam proces można przeprowadzić na dwa sposoby. Zobacz jak wygląda pasteryzacja na sucho i na mokro:

Pasteryzacja na mokro – jak wygląda?

Pasteryzacja na mokro to stary jak świat sposób konserwowania żywności. To właśnie tak przygotowywały przetwory nasze babcie. Na czym polega ten proces:

1. Dokładnie wyparz słoiczki i zakrętki i sprawdź ich szczelność. Możesz użyć zarówno tych typu weck, czyli w gumką jak i zamykane na twist.
2. Słoiczki z przetworami umieść w wysokim garnku tak, aby się ze sobą nie stykały i doprowadź wodę wrzenia (powinna ona sięgać poniżej zakrętki).
3. Gotuj słoiczki przez ok. 20 minut.
4. Po wyjęciu z wody słoiczków ustaw je do góry dnem na drewnianej desce i pozostaw do wystygnięcia.

Ciekawym sposobem na pasteryzację jest przeprowadzenie całego procesu …w zmywarce! Jak to możliwe? Wszystko opisujemy w tym artykule:

Pasteryzacja w zmywarce. Genialny patent na pasteryzowanie słoików

Pasteryzacja na sucho – jak ją przeprowadzić?

Pasteryzacja w piekarniku, czyli „na sucho” to metoda chętnie wykorzystywane przez tych, którzy w całym procesie chcą zaoszczędzić sobie trochę czasu. Nie ma więc potrzeby gotowania wody, a potem usuwania je w garnka. Jak ją przeprowadzić?

1. Ustaw piekarnik na o. 120 stopni. Co istotne, nie ma tu znaczenia czy włączysz opcję góra-dół czy termoobieg.
2. Wyparzone wcześniej słoiki z umieszonymi w nich produktami i włóż do piekarnika na blasze. Pamiętaj, nie powinny się one ze sobą stykać!
3. Pasteryzuj naczynia ok. 30 minut.
4. Po wyłączeniu piekarnika trzymaj naczynia w jego środku kolejne pół godziny.
5. Po zakończeniu procesu ostrożnie wyjmij słoiczki, dokręć ich wieczka i ustaw do góry dnem na rozłożonej ścierczce i odczekaj aż przestygną.
6. Gotowe produkty umieść w piwnicy, domowej spiżarni lub ustronnej kuchennej szafce.

Trwałość warzyw w wekach po pasteryzacji to około 12 miesięcy/Fot. EyeEm, Freepik

Co warto pasteryzować?

Zazwyczaj pasteryzujemy owoce i warzywa. Dzięki możemy cieszyć się ich wybornym smakiem o każdej porze roku, nawet po sezonie. Najczęściej pasteryzuje się ogórki, buraki, pomidory czy paprykę. Z owoców zaś robi się pyszne dżemy czy konfitury. Nie każdy wie, że procesowi przedłużania trwałości do spożycia produktów można także poddawać gotowe dania takie jak np. bigos, gołąbki, gulasz, leczo czy zupy, a także sosy. Dzięki temu jeśli przygotujemy je w nadmiarze nie ma ryzyka, że coś się zmarnuje. Pasteryzacja na sucho czy mokro to także świetny sposób na przedłużenie trwałości grzybów. Można także poddać niej kompoty czy soki.

Czego nie można pasteryzować?

Jak się okazuje nie każdy produkt nadaje się do pasteryzacji. Podobno dodanie do weków niedogotowanej lub niewystarczająco podsmażonej czy zamarynowanej cebuli może spowodować, że żywność produktów w słoiczku będzie się psuła szybciej, a całość skwaśnieje.

Gdzie przechowywać weki?

Nie każdy dysponuje piwnicą, która jest idealnym pomieszczeniem do przechowywania weków. Jeśli zatem taka opcja nie jest dla nas osiągalna wystarczy jeśli postawimy słoiczki w szafce kuchennej do której rzadko zaglądamy. Ciemne miejsce, z dala od źródeł ciepła i promieni słonecznych zagwarantuje nam odpowiednie warunki do przechowania własnoręcznie przygotowanych weków.

Ciekawi Cię czy istnieją sposoby na to, aby nieco zmniejszyć ilość wyrzucanego jedzenia? Zobacz z jakich sposobów możesz skorzystać w artykule poniżej:

Jak zmniejszyć ilość wyrzucanego jedzenia?