Czy odzież patriotyczna to dobry sposób na manifestowanie szacunku dla narodowych wartości?

Odzież patriotyczna jest przez Polaków najchętniej noszona przy okazji narodowych świąt, takich jak celebrowany przez nas właśnie Dzień Niepodległości czy rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jeszcze kilka lat temu znalezienie (poza specjalnymi sklepami dla kibiców) biało-czerwonej koszulki, bluzy z orzełkiem czy z symbolem Polski Walczącej było nie lada wyzwaniem. Od kilku lat patriotyczny design cieszy się jednak rosnącym zainteresowaniem, a na ulicach można spotkać osoby w termoaktywnych bluzkach imitujących husarską zbroję, kurtkach z naszywkami nawiązującymi do godła czy w t-shirtach z nadrukiem zrujnowanej Warszawy. Co stoi za tym zjawiskiem? Czy takie ubrania powinny być zarezerwowane tylko na specjalne okazje? Jak podobne elementy garderoby traktują reprezentanci innych narodów? 

Czy odzież patriotyczna to dobry sposób na manifestowanie szacunku dla narodowych wartości? Jak nosi się ją w innych krajach?

Na rynku jak grzyby po deszczu wyrastają marki oferujące rodakom odzież, gadżety i akcesoria opatrzone wizerunkami polskich bohaterów, ważnymi narodowymi symbolami oraz nawiązaniami do heroicznych wydarzeń, których w naszej historii można wyliczyć naprawdę wiele. Jedną z pierwszych takich firm była wrocławska Surge Polonia. Jej nazwa oznacza dosłownie „Powstań, Polsko!” i jest zawołaniem zaczerpniętym od I Samodzielnej Brygady Spadochronowej pod dowództwem Stanisława Sosabowskiego. By oferować klientom ciekawe projekty, marka podjęła współpracę z najzdolniejszymi polskimi designerami młodego pokolenia, którzy tworzą grafikę, nawiązując do sztuki tatuażu, graffiti, pop artu czy komiksowej kreski. Dziś w sklepie Surge Polonia można dostać na przykład biegową koszulkę z husarskimi skrzydłami, t-shirty z napisem 'Made in Poland’ czy z orzełkiem Wojska Polskiego, ciepłe swetry z miniaturową flagą Polski na piersi, czapki z symbolem lotniczej szachownicy, a nawet bluzeczki dla dzieci ze słynnym Misiem Wojtkiem.

Odzież Patriotyczna – Surge Polonia

Termoaktywna koszulka do biegania

 

Bluza z Białym Orłem w koronie

Kilka lat temu furorę na rynku patriotycznej odzieży zrobiła także marka Red is Bad. Zainteresowanie klientów produktami tej firmy wzrosło po tym, jak Andrzej Duda pojawił się z wizytą w komunistycznych Chinach w jej flagowej koszulce. Napis 'Red is Bad’ w tym kontekście był oczywiście bardzo sugestywny.

Marki z odzieżą patriotyczną oferują cześto nie tylko bluzy czy t-shirty z kotwicą Polski Walczącej i polskimi flagami, torby moro typu worek, koszulki ze scenami z Powstania Warszawskiego czy bohaterami, takimi jak Witold Pilecki, Anatol Radziwonik albo Żegota, ale także całą gamę produktów poddających w wątpliwość ideę istnienia Unii Europejskiej. Powód? Coraz boleśniej odczuwany kryzys imigracyjny.

Odzież patriotyczna

Koszulka czcząca pamięć Witolda Pileckiego

Koszulki z Polską Walczącą i okrzykiem „Polska!”

Odzież patriotyczna – manifest wyznawanych wartości czy patriotyzm na pokaz?

Polscy socjolodzy zwracają uwagę, iż patriotyczna odzież to nasza narodowa specjalność. Szczególnie chętnie sięgają po nią młodzi ludzie, którzy utożsamiają patriotyzm głównie z heroicznymi czynami i postaciami wojennych bohaterów. Chętnie wybierają nawiązania do Powstania Warszawskiego, Bitwy pod Grunwaldem, Dywizjonu 303 czy Bitwy Warszawskiej 1920. Noszą je nie tylko na ubraniach, ale i na etui telefonów, paskach, butach, torebkach czy spinkach do mankietów (ciekawostka – szczególnie upodobali sobie te w kształcie eleganckiej kotwicy).

Wśród innych narodów noszenie takich ubrań czy akcesoriów jest najbardziej charakterystyczne dla Amerykanów. W Stanach Zjednoczonych flagi narodowe spotyka się na każdym prywatnym podwórku. Koszulki, stroje kąpielowe, bielizna czy spodnie z paskami i gwiazdkami (nawet umieszczonymi na pośladkach) nie są zaś postrzegane jako coś kontrowersyjnego. Wzmożone eksponowanie flagi było też zauważalne w Niemczech – w parę lat po 2006 roku, gdy Niemcy zdobyli tytuł mistrzów świata w piłce nożnej. Z uwagi na niechlubną historyczną przeszłość nie gloryfikowali oni jednak nigdy w podobny sposób innych narodowych symboli. Ciekawy jest też przykład Słowaków, dla których umieszczanie ważnych symboli na ubraniach jest szokujące i nie do pomyślenia. Pracownicy jednej z fabryk położonej 10 kilometrów od polskiej granicy, byli naprawdę zażenowani, gdy odkryli, że jej właściciel wybrał dla nich na odzież roboczą patriotyczne polskie ubrania z wadami fabrycznymi, kierując się ich niską ceną. Ich oburzenia nie rozumiał polski właściciel firmy…

 

Dziś popularność odzieży patriotycznej w Polsce wiąże się często z poparciem dla ugrupowań politycznych, które organizują swój elektorat wokół celowo pomijanych dotąd zdarzeń i osób, szczególnie Żołnierzy Wyklętych i Narodowych Sił Zbrojnych. Są i tacy, którzy uważają, że noszą ją tylko kibole i nacjonaliści, a włożenie koszulki z orzełkiem jest tylko niesmacznym „patriotyzmem na pokaz”.

Naszym zdaniem – tak jak we wszystkim – warto w tym przypadku znaleźć złoty środek i pamiętać, by nosić symbole narodowe godnie oraz adekwatnie do okoliczności. Dumę z Polski i jej historii trzeba manifestować szczególnie w takie dni jak dziś, ale pamiętajmy, by robić to z głową. Patriotyczne ubrania – podobnie jak polska flaga – powinny być zawsze czyste i wyprasowane. Muszą też zachowywać granice dobrego smaku. Zrezygnujmy ze stringów w biało-czerwone barwy i orzełków na łańcuszkach wpadających w bardzo głębokie dekolty, a zamiast nacjonalistycznych haseł, takich jak „Polska dla Polaków”, wybierzmy nadruki z bliskimi naszemu sercu, wojennymi bohaterami czy miejscami, którymi chcemy się szczycić.