Oczyszczacz powietrza – krótka recepta na wybór idealnego

Zarówno zimą, jak i latem oczyszczacze powietrza stanowią skuteczny środek obrony przeciwko cząsteczkom kurzu, roztoczom, drobnoustrojom i smogiem. Ten ostatni według obecnych danych o skutkach zanieczyszczenia powietrza jest przyczyną przedwczesnej śmierci 1 z 10 Polaków. Zatem zakup takiego urządzenia wydaje się rozsądnym narzędziem w walce o zdrowie swoje i rodziny. Tylko jak to zrobić spośród dużej ilości modeli oczyszczaczy, ich funkcji, parametrów? Jakie filtry będą optymalne? Wyjaśnimy jak wybrać idealny oczyszczacz.

Dlaczego warto?

Zadaniem oczyszczacza jest przefiltrowanie powietrza oraz usunięcie z niego zanieczyszczeń. Z tego powodu szczególną grupą odbiorców tych urządzeń są alergicy oraz osoby z chorobami związanymi z układem oddechowym.

W sezonie grzewczym największym zagrożeniem dla zdrowia człowieka jest smog, gdyż  szkodliwe pyły (PM2,5 i PM10) zawarte w smogu prowadzą do zwiększenia ryzyka zachorowalności i śmierci z powodu chorób płuc, nowotworów.

Na co trzeba zwrócić uwagę podczas zakupu?

1. Wydajność – zalecaną wartością optymalną jest min. 3 razy większa wydajność ( w m³/h) od objętości oczyszczanej powierzchni

To jeden z kluczowych parametrów, które należy brać pod uwagę podczas wyboru oczyszczacza. Parametr ten wskazuje, w jakim tempie filtr oczyści powietrze w ciągu godziny. Wydajność podawana jest w jednostkach CADR (ang. Clean Air Delivery Rate) wyrażana w m³/h, jest to standard oceny ustalony przez niezależne Stowarzyszenie Producentów Sprzętu Gospodarstwa Domowego – Association of Home Appliance Manufacturers (AHAM). W niektórych oczyszczaczach, tych pochodzących z rynku amerykańskiego, można spotkać się z jednostką CFM (cubic feet per minute). W tym wypadku 1 CFM to 1,699021 m³/h.

Dobierając oczyszczacz do mieszkania należy znać kubaturę pomieszczenia, w którym będzie on pracował. Metraż powierzchni jest niewystarczający, dolicza się również wysokość docelowego pomieszczenia, pamiętając o tym, że producenci zazwyczaj w tym parametrze podają maksymalną wielkość jednostki. Dlatego dobierając urządzenie, trzeba pamiętać o przeliczniku: odpowiednia wydajność to trzykrotna wartość objętości.

Wybierając oczyszczacz, należy kierować się względnie dużą wydajnością (dopasować pomieszczenie do sugerowanego przelicznika), ponieważ im szybszy przepływ powietrza, tym jest ono czystsze.

W przypadku dużych mieszkań bądź większego pokoju, w którym występuje nieprawidłowa cyrkulacja powietrza, rekomenduje się zakup kilku, mniejszych oczyszczaczy. To pozwoli na skuteczniejszą filtrację powietrza.

Dzięki odpowiedniej wydajności powietrze będzie oczyszczone, nawet w czasie największego smogu. Należy pamiętać, że przepływ powietrza oblicza się bez filtrów w środku.

2. Retencja –wartość optymalna powyżej 85%. Czym wyższa klasa filtra, tym lepiej oczyszcza powietrze. Dla alergików zalecany jest wysoki poziom retencji

Kolejny ważny parametr, ponieważ pokazuje jaki procent zanieczyszczeń zatrzymywany jest w filtrze podczas przepływu powietrza. Najczęściej w warunkach domowych za wystarczające uznaje się EPA E11- 95% i E12 – 99,5% oraz HEPA H13 – 99,95%. W niektórych urządzeniach można spotkać filtry EPA E10 – 85% oraz HEPA H14 – 99,995%.

Dobrą praktyką jest stosowanie kilku filtrów naraz – HEPA oraz węglowego, ponieważ każdy z nich wyłapuje inny rodzaj zanieczyszczeń. Jest to najczęściej występujący zestaw filtrów w oczyszczaczach na rynku. Niektórzy producenci dodają również filtry wstępne, które mają za zadanie zatrzymywać duże zanieczyszczenia.

W kolejnym punkcie wymienione filtry są szczegółowo opisane.

3. Poziom głośności – optymalną wartością jest <35 dB w trybie nocnym, ok. 2 metrów od łóżka

Sprawdzając wydajność i tryby, należy zwrócić uwagę na głośność urządzenia na różnych prędkościach pracy. Ten parametr jest ważny, ze względu na częste zastosowanie oczyszczaczy powietrza w sypialniach. Wiele oczyszczaczy posiada tryb sleep, który pozwala na swobodne używanie urządzenia podczas snu. Jeżeli oczyszczacz ma działać w nocy i być blisko łóżka, powinien mieć mniej niż 23 dB na niskich obrotach. Jednak jeżeli jest dalej, 35 dB dla większości nie będzie za głośne.

Cichą pracą wyróżniają się m.in. oczyszczacze powietrza firmy Sharp. Model Sharp KC-D40EUW w najniższym trybie wytwarza zaledwie 23 dB. Jeszcze cichszy jest jego odpowiednik z najnowszej serii, Sharp KC-G40EUW , którego minimalna głośność to 19 dB.

4. Koszty eksploatacji

Ważny parametr dla oszczędnego użytkowania oczyszczacza. W tym punkcie należy wziąć pod uwagę tryb, w którym urządzenie  będzie najczęściej pracowało. Urządzenie działające na najniższych obrotach będzie pobierało mniej prądu, niż te, które pracuje przez długi czas na najszybszym trybie. Z reguły czym większy CADR – tym więcej prądu zużywa.

Warto mieć na uwadze pobór mocy, ponieważ przy niskim zużyciu prądu, można sporo zaoszczędzić w skali roku.

Koszty eksploatacji wiążą się również z wymianą filtrów. Przy zakupie należy wziąć pod uwagę cenę i częstotliwość wymiany filtrów, o której informuje producent. Niekiedy są to 3 miesiące, czasami kilka lat. Mieszkańcy Krakowa na pewno szybciej zużyją filtry niż np. mieszkańcy Gdańska, gdzie smog nie jest takim dużym problemem.

5. Wymiary i ciężar  

Te parametry są istotne w sytuacji, gdy oczyszczacz często będzie zmieniał miejsce. Błędem jest dopasowanie urządzenia do całego mieszkania, a nie do konkretnego pomieszczenia. Z tego względu, lepszą alternatywą jest zakup dwóch mniejszych niż jednego dużego oczyszczacza do całego mieszkania.

Na rynku można znaleźć mniejsze i większe modele, dlatego warto dopasować ten parametr do swoich potrzeb.

6. Cena

Ceny urządzeń są różne, w zależności od sklepu, modelu, marki. Często bywa tak, że niska cena wiąże się z wysokimi kosztami eksploatacji, dlatego należy z dystansem podchodzić do wszelkiego rodzaju tanich urządzeń.

Jednakże w sklepie Homespot do ceny 1000 zł można z powodzeniem znaleźć bardzo dobre oczyszczacze.

7. Dodatkowe funkcje

Często producenci dodają funkcje, które mogą być pomocne w wyborze idealnego oczyszczacza, szczególnie gdy mają one podobne do siebie parametry. Oto kilka z nich:

• tryb automatyczny – bardzo przydatna funkcja, która na bieżąco monitoruje jakość powietrza oraz dostosowuje tryb pracy.
• nawilżacz powietrza – jego głównym przeznaczeniem jest zwiększenie wilgotności powietrza. Posiadanie nawilżacza jest szczególnie ważne podczas sezonu grzewczego, gdzie wilgotność spada poniżej 40%, a to negatywnie wpływa na koncentrację i zdrowie.
• sterowanie pilotem, smartfonem.
• wyświetlacz.

Rodzaje filtrów w oczyszczaczach powietrza

Na rynku istnieje dużo urządzeń wykorzystujących różne technologie oczyszczania powietrza. Oto najpopularniejsze z nich:

1. filtr wstępny – ma za zadanie zatrzymać największe zanieczyszczenia – sierść zwierząt, kurz, bakterie. Dzięki zastosowaniu takiego filtra jako pierwszego, przedłuża się żywotność kolejnych filtrów, a także zwiększa skuteczność działania oczyszczacza powietrza.
2. filtr HEPA (High Efficiency Particulate Absorber) – są to filtry wykonane z włókna szklanego lub polipropylenu. Ich powierzchnia jest pofalowana, Wyróżnia się 3 klasy filtrów: E (EPA), H (HEPA) i U (ULPA). Od 2010 roku wprowadzono nową klasyfikację filtrów gdzie HEPA H10, HEPA H11, HEPA H12 określane są teraz jako filtry klasy EPA E10, EPA E11, EPA E12. Filtry HEPA nadal pozostały w użyciu, jednak używa się do nowszej klasy filtrów HEPA H13 i H14.

Filtry HEPA są w stanie wyeliminować mikroskopijne zanieczyszczenia ze skutecznością ponad 99%. Najlepiej sobie radzą z pyłami większymi niż 0,3 µm, jednak przy mniejszych cząsteczkach wykazują się dużą efektywnością. Co to oznacza? Człowiek wdycha bardzo dużo zanieczyszczeń, wiele z nich ma charakteryzuje się mikroskopijnym rozmiarom poniżej 0,5 µm. Z tego względu oczyszczacz jest polecany nie tylko dla alergików, ale również dla osób dotykany przez problem smogu.

3. filtr węglowy (filtry z węglem aktywowanym) – jest skuteczny w pochłanianiu zapachów, dymu, wielu gazów. Zaletą tego filtra jest to, że nie uwalnia zanieczyszczeń z powrotem do powietrza, tylko je pochłania. W zasadzie im więcej węgla aktywnego, tym lepiej. Filtr ten nie usuwa kurzu, alergenów, roztoczy, dlatego też w oczyszczaczach powietrza występuje zawsze w towarzystwie innych filtrów.

Wybór idealnego oczyszczacza dopasowanego do potrzeb jest bardzo trudny. Kierując się optymalnymi wartościami, warto opierać swój wybór o funkcje, które są najbardziej nam przydatne, a zarazem mają dobrą korelację cena-jakość.