Objawy zatwardzenia u niemowlaka – na co zwrócić uwagę?

Zaparcia u niemowląt zdarzają się stosunkowo często i zazwyczaj nie powinny stanowić powodu do obaw. Niemniej nigdy nie należy ich lekceważyć. Jak prawidłowo rozpoznać zatwardzenie u maluszka? Jak postępować w przypadku jego stwierdzenia? Oto garść cennych informacji dla każdego zaniepokojonego rodzica!

fot. Daria-Shevtsova, pexels

Definicja zaparcia

U noworodków, tj. maluszków do ukończenia 28 dnia życia, zwłaszcza tych karmionych piersią, zaparcia występują bardzo rzadko, ponieważ mleko matki jest trawione niemal w całości. Zdecydowanie częściej borykają się z nimi niemowlęta i nieco starsze dzieci. Zdrowy dorosły człowiek powinien wypróżniać się średnio 1-2 razy w ciągu dnia. Oddawanie stolca rzadziej niż 2 razy w tygodniu lub/i utrudnione wypróżnianie można definiować jako zatwardzenie.

W przypadku dzieci do 6. miesiąca życia częstotliwość wypróżnień nie jest jednak kryterium, na podstawie którego stwierdza się zaparcie. Jest tak, ponieważ u tak maleńkich dzieci układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, a co za tym idzie, mogą się one wypróżniać zarówno kilka razy dziennie, jak i zaledwie raz na tydzień. Jeżeli częstemu bądź rzadkiemu oddawaniu stolca nie towarzyszą niepokojące objawy, dziecko rozwija i czuje się dobrze, wszystko jest w jak najlepszym porządku.

Akupresura niemowląt – masaż stóp, który przyniesie ulgę Twojemu dziecku

Zatwardzenie u niemowlęcia – objawy, które powinny niepokoić

Zatwardzenie u niemowlęcia stwierdza się wówczas, gdy wypróżnianie sprawia dziecku wyraźny kłopot, jest przy tym płaczliwe, niespokojne, pręży się i napina, jego brzuszek jest wzdęty i tkliwy. Stolec jest suchy, twardy i zbity. Dziecko, które cierpi na zatwardzenie, najczęściej traci też apetyt.

Uwaga! Nie należy mylić zatwardzenia z rzadkim wypróżnianiem (np. 1-2 razy w tygodniu), które może być zupełnie naturalnym i prawidłowym dla danego kilkumiesięcznego malca. Jeśli stolec jest miękki, niemowlę wypróżnia się bez wysiłku i dyskomfortu, nie ma mowy o zaparciu.

Po stwierdzeniu zatwardzenia u maluszka wystarczy zastosować kilka prostych domowych metod, aby mu ulżyć (o nich poniżej). Sytuacja powinna dość szybko wrócić do normy. Istnieje jednak szereg objawów, które mogą towarzyszyć zaparciu, a które w żadnym wypadku nie powinny być zbagatelizowane. Należą do nich m.in.:

• gorączka;
• wymioty;
• krew w stolcu;
• zahamowanie wzrostu;
• utrata masy ciała.

Po zauważeniu któregokolwiek z tych symptomów (lub innych niepokojących i nietypowych) należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Przyczyny zatwardzenia u dzieci i sposoby rozwiązania problemu

Zatwardzenie może przytrafić się każdemu maluszkowi, natomiast bardziej narażone są na nie dzieci karmione sztucznie niż te karmione mlekiem matki. Powstawaniu zaparć sprzyjają również takie czynniki jak m.in. przyjmowanie zbyt małej ilości płynów (dlatego stolec jest suchy i zbity) i pokarm ubogi w błonnik. Niektóre dzieci mogą też bać się wypróżnienia (które kojarzy się im z bólem) i świadomie powstrzymywać się od niego, co nawarstwia problem. W takiej sytuacji niejednokrotnie konieczna jest pomoc psychologiczna.

Jeśli poza zatwardzeniem nie ma innych niepokojących objawów, w pierwszej kolejności należy zwiększyć podaż płynów (przede wszystkim wody) oraz produktów bogatych w błonnik, jak m.in. warzywa i owoce. Pomóc może ponadto regularne wykonywanie masażu brzuszka i aktywność fizyczna. Niemowlę, które jeszcze nie chodzi, oczywiście nie zażyje dużo ruchu, dlatego można z nim ćwiczyć choćby popularny „rowerek”.

Jeśli domowe sposoby zawiodą, należy zgłosić się z maluszkiem do pediatry, który podejmie decyzję co do dalszego postępowania.

Bibliografia:

1. Dr n med. Dziechciarz P., Jakie są kryteria rozpoznawania zaparcia u noworodków, niemowląt i dzieci do 4. roku życia? Jakie są najczęstsze przyczyny zaparcia w tej grupie wiekowej?, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.3.10.37., data dostępu: 31.01.2020
2. Dr n med. Dziechciarz P., Problemy z wypróżnieniem u 3-miesięcznego dziecka, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/60410,problemy-z-wyproznieniem-u-3-miesiecznego-dziecka, data dostępu: 31.01.2020