O tym mówi cały świat: co czeka kobiety w Afganistanie? Prawa kobiet w Afganistanie

Kobiety w Afganistanie pół wieku temu miały prawo głosu, a nawet same udzielały się aktywnie w polityce. W latach 60. kobiety zaczynały pracować zawodowo, zajmować wyższe stanowiska. Ubierały się jak przeciętne Europejki. Lata 90. aż do 2001 roku to czas, kiedy talibowie narzucili prawo religijne skoncentrowane na ultrakonserwatywnej interpretacji islamu. Teraz, w 2021 kobiety będą musiały ponownie zasłaniać twarz, zabrania się im edukacji i pracy. Dzieje się to na naszych oczach w XXI wieku. Afganki ponownie są bezradne i przerażone wizją powrotu rządów islamskich fundamentalistów.

Wyrok na kobiety w Afganistanie

Sytuacja, która ma miejsce obecnie w Afganistanie, to trochę powtórka z przeszłości. Grupa fundamentalistów rządziła już tym krajem przed interwencją USA w 2001 roku. Podczas tego okresu zabraniano kobietom prawa do pracy, nie pozwalano w zasadzie nawet wychodzić z domu bez towarzystwa męskiego krewnego. Wycofano edukację dla dziewczynek. Talibowie kamienowali, czy przeprowadzali karę chłosty na kobietach, które były oskarżane, np. o cudzołóstwo. Jednym z pierwszych kroków, bo uczynionym już pierwszego dnia (a nawet nocy) było wymazywanie kobiet z przestrzeni publicznej. Biznesy, które budowały przez ostatnie lata przestają istnieć. Pracownice banku Azizi Bank zostały wyprowadzone do domów. Na ich stanowiska mogą przyjść osoby z ich rodzin – oczywiście mężczyźni.

Głośny sprzeciw wobec seksualizacji kobiet. Sport, konkursy piękności, stewardessy – koniec pewnej ery?

Korespondentka CNN w Afganistanie

Symbolicznym widokiem było pojawienie się reporterki CNN we wczorajszym wydaniu informacji. Jeszcze kilka dni temu, przed upadkiem Kabulu, dziennikarka Clarissa Ward występowała bez ukrywania głowy i reszty ciała. Wczoraj widać jej było już tylko twarz. Clarissa tłumaczy, że gdy była ubrana tak jak zawsze, nikt nie chciał z nią rozmawiać. Tak radykalna zmiana stroju dziennikarki odbiła się szerokim echem w mediach społecznościowych. I choć wydawałoby się, że w tym wszystkim to nie ubiór jest najistotniejszy, to trzeba przyznać, że połączenie obu zdjęć jest bardzo wymowne.

Co czeka kobiety w Afganistanie?

Talibowie rządzili Afganistanem w latach 1996 – 2001. Wtedy to dziewczynki nie mogły chodzić do szkoły, a kobiety miały zakaz pracy. Przebywać mogły w przestrzeni publicznej wyłącznie w towarzystwie męskiego krewnego. Jeżeli któraś z nich złamała prawo, była upokarzana i publicznie chłostana przez talibską policję. Po 2001 roku, czyli po upadku rządów talibów kobiety mogły ponownie decydować o sobie. Część wciąż nosiła burki, ale zdecydowana większość z nich zrezygnowała. Teraz, według danych, burki są najczęściej kupowanym przedmiotem. Kobiety, które pamiętają poprzednie rządy talibów, wykupują zapasy burek. Wiedzą, jak ważnym elementem codzienności jest burka i co może spotkać kobiety, które jej nie zakładają.

Zrzucenie burki jako symbol nowej ery

Burka po 2001 roku, a właściwie możliwość jej zdjęcia przez kobiety w Afganistanie, stała się symbolem nowej ery. Miliony kobiet wierzyły, że nigdy nie będą musiały jej zakładać. I choć sama burka jest jedynie promilem tego, co się zmieni w życiu kobiet, to stała się wymownym symbolem najczarniejszego scenariusza:

„Represyjny symbol poprzednich rządów talibów staje się pierwszym, niezbędnym produktem” – pisze Ruth Pollard korespondentka Bloomberga

Afgańska burka jest najczęściej w kolorze odcienia niebieskiego. Wykonana jest z ciężkiego materiału. Ma okryć kobietę od stóp do głów. W okolicy oczu jest umieszczona siateczka, żeby kobieta mogła przez nią widzieć. Brak burki w miejscach publicznych w latach 90. skutkował surowymi karami.

Kobiety w Afganistanie – małżeństwa z przymusu

Kobiety w Afganistanie teraz, to też inne kobiety niż 20 lat temu. Są świadome, znają swoje prawa, chcą o nie walczyć, jednak czują, że nadejście władzy talibów oznacza koniec ich niezależności. Najwięcej obaw mają te wykształcone i działające na rzecz swojej społeczności. Są jednak dziewczynki, które nie miały tyle szczęścia, by móc się edukować i poszerzać horyzonty lub są jeszcze za młode, by móc samodzielnie decydować o sobie. W Afganistanie, gdy talibowie przejęli władzę nad częścią prowincji, nakazano lokalnym przywódcom religijnym, sporządzenie listy dziewcząt powyżej 15 roku życia i wdów poniżej 45 roku życia, żeby poślubiły talibskich bojowników. Oferowanie kobiet, to jedna ze strategii mających na celu zachęcić mężczyzn do dołączania do talibów. Nie jest to jednak rzeczywiste małżeństwo, a zniewolenie i łamanie podstawowych praw człowieka.

Elementarne prawa kobiet nie są dane na zawsze

Chociaż Polska to nie Afganistan, sytuacja kobiet w Afganistanie wyraźnie daje nam do zrozumienia, że prawa, które teraz posiadamy nie są nam dane na zawsze. Kobiety codziennie na całym świecie mierzą się z rzeczywistością, w której wciąż to jednak mężczyźni odgrywają ważniejsze role. 107 lat – tyle czasu potrzeba, żeby Polki uzyskały w pełni takie same szanse i prawa, co mężczyźni. I choć nie grozi nam taki scenariusz jak w środowisku fundamentalistycznego islamu, to warto mieć z tyłu głowy to, że o te prawa, które teraz mamy, przez lata mnóstwo kobiet musiało walczyć.

Jagoda Grondecka – Polka w Afganistanie

Jagoda Grondecka, to dziennikarka, Polka, która mieszka w Afganistanie. Na swoim profilu na Instagramie dzieli się codziennością i relacjonuje wydarzenia z Kabulu. Jeżeli chcecie być na bieżąco z tym, co dzieje się w Afganistanie oraz z informacjami dotyczącymi tego, jak można pomóc, koniecznie zajrzyjcie na jej profil: