Kwasy omega 3, 6, 9 i ich wpływ na zdrowie
Kwasy omega 3, 6, zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (z ang. essential fatty acids – EFA), organizm człowieka nie potrafi ich samodzielnie wyprodukować, dlatego muszą być dostarczane na bieżąco wraz z żywnością. Z kolei kwas omega 9 przy obecności odpowiednich enzymów, może być produkowany przez organizm. Jakie korzyści zdrowotne oferują te składniki? W jakich sytuacjach warto wspomóc się suplementacją kwasów omega 3, 6, 9?
Jaką funkcję spełniają kwasy omega 3, 6 i 9?
Zanim przedstawimy źródła pokarmowe i informacje odnośnie wskazań do suplementacji omega 3, 6, 9 – należy przedstawić kilka przykładów kwasów tłuszczowych i wymienić ich podstawowe funkcje.
Przykłady kwasów omega 3:
- kwasy eikozapentaenowy (EPA) – łagodzi stany zapalne i symptomy depresji,
- kwas dokozaheksaenowy (DHA) – odgrywa ważną rolę podczas rozwoju płodu i w pierwszych latach życia dziecka, to jeden z podstawowych budulców mózgu, wspiera układ nerwowy, zwiększa wchłanianie wapnia,
- kwas alfa-linolenowy (ALA) – reguluje poziom cukru we krwi, jest bardzo dobrym antyoksydantem, zmniejsza ryzyko zachorowania na miażdżycę, pozwala utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi.
Przykłady kwasów omega 6:
- kwas gamma-linolenowy (GLA) – działa przeciwzapalnie, wspomaga układ sercowo-naczyniowy, reguluje wysokie ciśnienie krwi, zapewnia skórze optymalny poziom nawilżenia, łagodzi objawy alergii,
- kwas dokozapentaenowy (DPA) – wpływa pozytywnie na funkcje układu nerwowego,
- kwas arachidonowy (AA/ARA) – jest budulcem błon komórkowych, wpływa na regulację kurczliwości naczyń krwionośnych,
- kwas linolowy (LA) – działa korzystnie na stan skóry, a także pomaga w walce z nadprogramowymi kilogramami.
Przykłady kwasów omega 9:
- kwas oleinowy – jest źródłem witaminy E, zapobiega rozwojowi miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych, pomaga obniżyć poziom cholesterolu LDL, zapobiega otyłości,
- kwas rycynolowy – działa przeciwwirusowo i antybakteryjnie.
Kwasy omega 3, 6, 9 – źródła w pożywieniu
Wiele osób zastanawia się, jakie pokarmy spożywać, aby dostarczyć organizmowi kwasy tłuszczowe omega 3, 6, 9? Najlepszymi źródłami kwasów omega 3 w pożywieniu są: łosoś, makrela, sardynki, śledź, orzechy włoskie, siemię lniane i olej z siemienia lnianego. Do najbardziej wartościowych źródeł pokarmowych kwasów omega 6 zaliczamy oleje roślinne np.: olej kukurydziany, słonecznikowy, sojowy, rzepakowy, sezamowy, oliwa z oliwek, a także migdały pestki dyni i słonecznika, orzechy ziemne, awokado. Natomiast największe stężenie kwasów tłuszczowych omega 9 zawierają produkty takie, jak: oliwki, awokado, gorczyca, migdały, tran, rzepak, siemię lniane, tuńczyk.
Kiedy warto suplementować kwasy omega 3, 6, 9?
Kwasy omega 3, 6, 9 są składnikami wielu suplementów o działaniu prozdrowotnym. Części osób nie wie, kiedy można sięgnąć po tego typu produkty? Jeśli istnieją powody, które uniemożliwiają przyjmowanie pokarmów, będących bogatym źródłem kwasów tłuszczowych (np. niedostateczna podaż z dietą, brak dostępu do świeżych ryb), wskazane jest ich dostarczenie w postaci suplementów diety. Kwasy omega 3, 6, 9 mogą przyjmować osoby zmagające się z chorobą niedokrwienną serca (w ramach prewencji wtórnej) – szczególną rolę odgrywają tu kwasy tłuszczowe omega 3 EPA i DHA, które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie serca.
Podsumowując, kwasy omega 3, 6, 9 wspierają układ krążenia, nerwowy, hormonalny i immunologiczny. Uczestniczą w wielu przemianach metabolicznych, wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwzakrzepowe, przeciwmiażdżycowe oraz immunostymulujące. Niestety, nasz organizm nie potrafi sam syntetyzować kwasów omega 3 i 6, dlatego warto komponować codzienną dietę w taki sposób, aby ich podaż zaspokajała zapotrzebowanie organizmu na te składniki, a w razie wskazań – sięgnąć po suplementy.