Kolka u niemowląt, ulewania, zaparcia – jak sobie z nimi radzić?

Układ trawienny niemowląt nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Pełną dojrzałość osiąga dopiero po kilkunastu miesiącach, a czasami nawet latach od narodzin. Dlatego tak wiele mam walczy z ulewaniami, kolkami, czy zaparciami u maluszków. Przedstawiamy najpopularniejsze dolegliwości trawienne maluszków: kolka u niemowląt, ulewania, zaparcia oraz sprawdzone sposoby na ich powstrzymanie lub złagodzenie.

Dolegliwości trawienne u niemowląt –  Ulewania

Ulewania to często występujący wśród niemowląt obja
w niedojrzałości układu pokarmowego. Nawet 50% dzieci w wieku 0-8 miesięcy ulewa codziennie, czasami nawet wiele razy w ciągu dnia.

Ulewanie jest naturalnym objawem niedojrzałości mięśnia odpowiedzialnego za zatrzymywanie treści pokarmowej w żołądku. To dlatego pokarm swobodnie cofa się do przełyku niemowlęcia. Ulewanie może także wynikać z nieproporcjonalnie dużych, w stosunku do wielkości żołądka, porcji zjadanych przez dziecko. Zazwyczaj ulewanie mija do 6. miesiąca życia dziecka, zdarza się jednak, że występuje nawet do 12. miesiąca życia.

Nasilone ulewania mogą także świadczyć o alergii na białka mleka krowiego. Dlatego należy obserwować dziecko i zwracać uwagę na wszelkie występujące u niego zmiany skórne, tym bardziej jeśli członkowie najbliższej rodziny są alergikami. Jeśli karmisz piersią, zwróć uwagę na swoją dietę – gdy jakieś jej składniki powodują niepożądaną reakcję u niemowlęcia, możesz je wyłączyć z jadłospisu. Pamiętaj jednak, aby zastąpić wykluczane pokarmy innymi, które dostarczą podobnych składników odżywczych. Dietę eliminacyjną swoją lub dziecka zawsze konsultuj ze specjalistą. Rozwiązaniem dla maluchów karmionych mlekiem modyfikowanym jest również zmiana mleka. Każdorazowa jednak taka zmiana powinna być konsultowana z pediatrą lub innym specjalistą.

Kolka u niemowląt – jak sobie z nią radzić?

Występowanie kolki to bardzo częsty problem okresu niemowlęcego. Może dotyczyć od 10% do 40% dzieci w wieku od 3 tygodni do 5 miesięcy.

Jedną z przyczyn kolek – podobnie jak w  przypadku wzdęć, gazów i zaparć – może być niezdolność małego organizmu do całkowitego strawienia laktozy. Laktoza (cukier mleczny) jest trawiona w jelicie cienkim, jednak niedojrzałość małego brzuszka, a dokładniej mała aktywność enzymów trawiennych, może to trawienie utrudniać. Niestrawiona laktoza trafia do jelita grubego, gdzie – w wyniku działania bakterii naturalnej mikroflory jelitowej – powstają gazy, wywołujące bóle brzuszka, wzdęcia i kolki.

Jednak nie tylko niedojrzałość małego brzuszka może powodować kolkę. Wpływ na jej występowanie mają również zbyt szybkie jedzenie, w czasie którego maluch połyka dużą ilość powietrza, alergia pokarmowa na białka mleka krowiego lub nietolerancja pokarmowa na składniki zawarte w diecie mamy. Co ciekawe, kolka może mieć także podłoże emocjonalne. Może np. wystąpić u maluchów wrażliwych na bodźce z zewnątrz, lub u dzieci, które wyczuwają niepokój u mamy lub u taty.

Kolka objawia się napadowym, trudnym do ukojenia atakiem płaczu maluszka. Zwykle pojawia się on o tej samej porze i przebiega w podobny sposób. Zgodnie z definicją kolki niemowlęcej wspomniane napady płaczu trwają minimum 3 godziny na dobę, przez minimum 3 dni w tygodniu, co najmniej przez 1 tydzień.

Kolka występuje zarówno u dzieci karmionych mlekiem mamy, jak i mlekiem modyfikowanym. Mimo dyskomfortu, jaki kolka wywołuje u maluszka i jego rodziców, nie oznacza ona żadnych odchyleń od stanu prawidłowego. Aby łagodzić objawy kolki niemowlęcej, mamy stosują wiele sprawdzonych i stale ulepszanych zabiegów pielęgnacyjnych. Do najpopularniejszych z nich należą: masaże brzuszka z wykorzystaniem olejków do masażu; stosowanie ciepłych okładów np. w formie termoforu, co rozluźnia napięte mięśnie brzuszka; gimnastyka nóżek, która pomaga uwolnić zgromadzone gazy; słuchanie jednostajnego, spokojnego dźwięku muzyki.

Jeżeli mama karmi piersią, skuteczne może okazać się ograniczenie spożycia przez nią mleka i produktów mlecznych, a także innych silnych alergenów – dietę eliminacyjną należy jednak wprowadzać wyłącznie po konsultacji z lekarzem specjalistą. U dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym można zastąpić dotychczas stosowaną mieszankę mlekiem przeznaczonym dla maluchów zmagających się z kolką. Na rynku są dostępne dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego, których odpowiednio opracowany skład łagodzi dolegliwości trawienne np. Bebiko Comfort 2 na kolki i zaparcia.

Dolegliwości trawienne u niemowląt – Zaparcia u dzieci

Podobnie jak w przypadku kolek, nie da się jednoznacznie określić przyczyny zaparć. Mogą na nie bowiem wpływać niedojrzałość układu pokarmowego, ale także zbyt mała ilość spożywanych przez dziecko płynów, gwałtowna zmiana sposobu karmienia czy rozszerzanie diety malucha. Na zaparcia może mieć również wpływ niewłaściwy skład flory jelitowej.

O zaparciach możemy mówić, gdy mamy do czynienia z występowaniem twardego stolca (często posiadającego ślady krwi), zbitego, bolesnego przy wydalaniu. Częstotliwość wypróżnień nie jest wyznacznikiem występowania zaparć. Normę stanowić może bowiem zarówno stolec oddawany po każdorazowym przystawieniu maluszka do piersi, jak i wypróżnienia poprzedzone nawet 7-dniową przerwą. Ważne jedynie, aby stolec miał prawidłową konsystencję, a jego wydalanie nie wiązało się z innymi niepokojącymi objawami.

Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia, wszystkie potrzeby żywieniowe przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka zaspokaja mleko mamy, dlatego maluchy karmione w ten sposób nie potrzebują dodatkowego nawadniania. Podobnie jest w przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym, które, przygotowane zgodnie z instrukcją na opakowaniu, zawiera odpowiednie proporcje wody i składników odżywczych. Jednak, może się zdarzyć, zwłaszcza w okresie letnim, że konieczne będzie podanie dziecku dodatkowych porcji płynów. Taką potrzebę maluch zasygnalizuje np. domagając się częstszego karmienia piersią, co w rzeczywistości jest wyrazem wzmożonego pragnienia. W przypadku starszych dzieci, które mają już za sobą etap rozszerzania diety, należy stale pamiętać o regularnym nawodnianiu organizmu malucha. Przyjmuje się, że dzieci w wieku 1-3 lat powinny spożywać w ciągu doby 1300 ml płynów, w których skład wchodzą doskonale gasząca pragnienie woda, ale także zupy, soki (maksymalnie 150 ml dziennie) i napoje mleczne, czyli woda zawarta w posiłkach. W diecie malucha, u którego występują zaparcia, dodatkowo należy zadbać o spożywanie odpowiedniej ilości warzyw i owoców. Świetnie sprawdzą się w tym przypadku przeciery owocowe np. gruszkowy czy śliwkowy.

Zaparcia to dolegliwość dość często występująca u najmłodszych. Z ich powodu cierpi niemal 30% niemowląt. Są jednak sytuacje, kiedy zaparcia są objawem choroby układu pokarmowego. Wówczas towarzyszą im dodatkowe objawy jak np. brak apetytu, wymioty, niski przyrost masy ciała, a nawet gorączka. Występowanie zaparć może również być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Jeśli któreś z nietypowych objawów zaparć u maluszka powodują Twój niepokój, koniecznie skonsultuj się w tej sprawie z lekarzem.

Autor: Lucyna Bienek, doradca BebiKlub.pl