Jak złagodzić ból miesiączkowy? Porady dla kobiet i nastolatek

Skąd się biorą bolesne miesiączki? Jak złagodzić ból?

Aby zrozumieć jak złagodzić ból miesiączkowy koniecznie trzeba poznać i zrozumieć sam proces menstruacji. Miesiączka to fizjologiczne krwawienie z kobiecych dróg rodnych spowodowane złuszczaniem się śluzówki macicy i jej wydalaniem z organizmu. Dochodzi do niego cyklicznie, co około 28-32 dni, zawsze kiedy nie dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej. Miesiączkowanie rozpoczyna się w okresie pokwitania i świadczy o dojrzewaniu i gotowości dziewczyny do zajścia w ciążę. Jest to efekt działania estradiolu i progesteronu oraz prostaglandyn, dzięki którym nabłonek łatwiej ulega złuszczeniu. To one właśnie odpowiadają również za skurcze macicy, które są przyczyną odczuwanych w trakcie okresu dolegliwości bólowych.

Przyczyny bólów miesiączkowych

Bóle miesiączkowe można podzielić na bóle pierwotne oraz bóle wtórne. Jeżeli chodzi o pierwotne bóle miesiączkowe, związane są one z wydzielanymi w trakcie prawidłowo przebiegającej miesiączki prostaglandynami i dotykają dziewczyny przechodzące pokwitanie. Powodują one bowiem skurcze mięśni gładkich macicy, odczuwane właśnie jako dyskomfort lub wręcz ból, często promieniujący do dolnej części pleców. Najczęściej występują w trakcie pierwszych kilku dni krwawienia miesiączkowego. Pojawiają się one dopiero w momencie kiedy u dziewczynek zaczyna się w pełni owulacja, a więc zazwyczaj 2-3 lata po pierwszej miesiączce. Są też zdecydowanie silniej odczuwane u pierworódek i kobiet z obfitymi, długimi krwawieniami miesiączkowymi. W związku z tym najwięcej problemów z bólami miesiączkowymi o charakterze fizjologicznym zgłaszają kobiety między 15. a 20. rokiem życia.

Nieco inaczej wygląda sprawa bólów miesiączkowych o charakterze wtórnym. W ich przypadku bowiem odpowiadają za nie różnego rodzaju patologie w obrębie narządów rodnych, takie jak stany zapalne czy wady rozwojowe. W przeciwieństwie do bólów pierwotnych są one dużo silniejsze i niejednokrotnie uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie. Zdarza się nawet, że wymagają one zwolnienia lekarskiego, a towarzyszą im osłabienie, biegunki i wymioty. Tak silne bóle wymagają zawsze konsultacji z lekarzem, zwłaszcza jeżeli towarzyszą im inne nieprawidłowe objawy, takie jak ból po okresie, krwawienia międzymenstruacyjne, upławy lub ból w trakcie stosunku. Jeżeli chodzi o patologiczne przyczyny wywołujące wzmożone bóle miesiączkowe, są to między innymi:

– Infekcje dróg rodnych;

– Stany zapalne przydatków;

– Mięśniaki macicy – łagodne guzy złożone z tkanki mięśniowej, które odpowiedzialne są nie tylko za wydłużenie krwawień miesiączkowych, ale również zaburzają prawidłowe skurcze macicy,

– Torbiele jajników;

– Endometrioza – choroba w przebiegu, której obserwuje się przemieszczanie się śluzówki macicy w obręb innych narządów znajdujących się w jamie brzusznej. Jest ona jednak tak samo wrażliwa na działanie hormonów jak prawidłowa śluzówka macicy, a co za tym idzie również ulega złuszczeniu i powoduje krwawienie,

– Wady rozwojowe macicy – niedorozwój macicy, tyłozgięcie lub przodozgięcie,

– Zrosty, spowodowane operacjami lub stanami zapalnymi w obrębie macicy mniejszej,

– Ciąża pozamaciczna.

Diagnostyka bolesnych miesiączek u nastolatek

Ze względu na fakt, iż silne bóle miesiączkowe nie są objawem fizjologicznym, nie powinny być bagatelizowane zarówno przez pacjentkę jak i tym bardziej lekarza ginekologa. Jeżeli nastolatka skarży się na dyskomfort odczuwany w trakcie okresu i nie wie, jak złagodzić ból miesiączkowy, lekarz powinien zlecić odpowiednie badania. Zazwyczaj w ramach diagnostyki wykonuje się klasyczne badanie ginekologiczne, uzupełnione o badanie USG narządów rodnych, a także badania laboratoryjne: badanie ogólne moczu, markery stanu zapalnego, antygen CA-125 (swoisty marker raka jajnika), a także posiew z dróg rodnych. Jeżeli te badania nie dadzą odpowiedzi na przyczynę bolesnych miesiączek, a obraz uzyskany w trakcie USG jest niejasny, lekarz może zlecić wykonanie laparoskopii diagnostycznej. W ten sposób ma możliwość dokładnie obejrzeć kobiece narządy rodne, a w razie konieczności również usunąć ewentualne zrosty lub potwierdzić endometriozę.

Bolesne miesiączki – jak złagodzić ból domowymi sposobami?

Wiele dziewczyn zadaje sobie pytanie jak złagodzić ból menstruacyjny? Jeżeli chodzi o wtórne bóle miesiączkowe, najważniejsze jest postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia, które wyeliminuje przyczynę źródłową. Wraz z nią powinien zniknąć również problem bolesnych miesiączek. Wiele z nich, choć nie wszystkie udaje się wyleczyć farmakologicznie. W przypadku jednak takich problemów jak zrosty, mięśniaki czy torbiele niejednokrotnie konieczne są zabiegi chirurgiczne.

Większy problem, zwłaszcza wśród młodych dziewczyn może jednak stanowić pierwotny ból miesiączkowy. Odczuwany on jest przede wszystkim w podbrzuszu. Zdarza się jednak, że także ból w dolnej części pleców zgłaszany jest przez kobiety cierpiące na bolesne miesiączki. Jak złagodzić ból menstruacyjny wynikający w pewnym stopniu z kobiecej natury? Na początku warto spróbować naturalnych, domowych sposobów. Są one znane i stosowane przez kobiety już od wieków. Największą popularnością cieszą się:

– Ciepłe okłady na podbrzusze z użyciem termoforu;

– Plastry rozgrzewające na dolny odcinek pleców lub podbrzusze;

– Napary z rumianku, niepokalanki, krwawnika, przywrotnika i kaliny lub ziołowe leki uspokajające;

– Ciepłe, ale nie gorące kąpiele pod prysznicem (długie przebywanie w wannie może nasilać krwawienie);

– Delikatne masaże z użyciem olejków o działaniu rozkurczającym;

– Odpoczynek i spokojny sen;

– Spacery lub inne, łagodne aktywności fizyczne.

Co jednak zrobić, gdy pomimo tych działań dalej odczuwamy ból miesiączkowy? Jak zwalczyć go na tyle skutecznie by nie utrudniał nam codziennego funkcjonowania? W tym wypadku można spróbować zastosować dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne. Hamują one między innymi działanie prostaglandyn, odpowiedzialnych za bolesne skurcze macicy. Najpopularniejszym i najbezpieczniejszym z nich jest ibuprofen, choć niektóre kobiety mogą być oporne na jego działanie i wymagać innych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Dodatkowo można zastosować leki rozkurczowe, jak np. No-spa. Jeżeli i te środki nie przyniosą ulgi, konieczna jest konsultacja z lekarzem ginekologiem. Po przeprowadzeniu wywiadu zadecyduje on o wdrożeniu specjalistycznego leczenia. Może ono obejmować zarówno przepisanie silnych, dostępnych wyłącznie na receptę leków przeciwbólowych, jak również preparatów hormonalnych. Uregulowanie kobiecej gospodarki hormonalnej jest skutecznym sposobem na pozbycie się problemu bolesnych miesiączek. Wiąże się jednak z koniecznością systematycznego stosowania preparatów takich jak tabletki lub plastry antykoncepcyjne.

Co jeszcze mogą zrobić dziewczyny cierpiące na bolesne miesiączki? Jak złagodzić ból? Warto wprowadzić do swojego codziennego życia kilka zdrowych nawyków. Nie każdy bowiem wie, że odpowiednia dieta może pomóc w łagodzeniu bólów miesiączkowych:

l Witamina D3 oraz magnez regulują gospodarkę hormonalną;

l Odpowiednie nawodnienie hamuje uwalnianie wazopresyny, stymulującej dodatkowo skurcze brzucha;

l Witamina B6, wapń oraz kwasy tłuszczowe omega-3 hamują syntezę prostaglandyn.

W okolicach okresu warto również unikać potraw wzdymających oraz tych zawierających dużo cukru i tłuszczów. Mogą one bowiem powodować zaparcia, które podobnie jak wzdęcia wzmagają dolegliwości bólowe odczuwane w trakcie okresu. Naukowcy udowodnili również, że towarzyszące nam w dzisiejszych czasach praktycznie każdego dnia stres i zmęczenie również niekorzystnie wpływają na odczuwanie bólów miesiączkowych. Warto więc zwłaszcza w tych szczególnych dniach zadbać o odpowiedni relaks i odpoczynek.

Źródła:

– http://www.medwiekurozwoj.pl/articles/2013-1-11.pdf

– http://www.nhs.uk/translationpolish/Documents/Period_Pain_Polish_FINAL.pdf

– http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-96192afc-2993-4ab3-af7d-eff50fd1891a/c/03_.pdf

– https://www.wlkp.umed.wroc.pl/sites/default/files/struktura/wlkp/endokrynologia/Zaburzenia_miesiaczkowania_2016.pdf