Jak odróżnić mokry kaszel od suchego u dziecka?

Rozróżnienie różnych rodzajów kaszlu jest bardzo ważne, ponieważ objaw ten może wskazywać na problem zdrowotny, który go powoduje, a tym samym pozwala dopasować odpowiednie leczenie. Chociaż istnieją pewne choroby u dzieci, którym może towarzyszyć zarówno kaszel suchy, jak i kaszel mokry, możliwe jest ich rozróżnienie. Przekonaj się, jak to zrobić.

Czym jest kaszel?

Zanim dowiesz się, jak odróżnić kaszel mokry od suchego u dziecka, warto mieć świadomość, czym w ogóle jest kaszel i czy zawsze jest to niepokojący objaw.

Otóż kaszel jest odruchem obronnym w odpowiedzi na podrażnienie gardła lub dróg oddechowych. Ma na celu usunięcie substancji drażniącej (np. nadmiaru wydzieliny lub ciała obcego) na zewnątrz. Innymi słowy, jest to mechanizm, dzięki któremu organizm „oczyszcza” płuca i drogi oddechowe. Sam odruch kaszlu polega na mocnym wdechu, a następnie wydechu przy początkowo krótkim zamknięciu głośni. Pod wpływem wytworzonego w płucach i klatce piersiowej wysokiego ciśnienia dochodzi do jej otwarcia i gwałtownego wyrzutu powietrza, czyli kaszlu [1].

Kaszel nie zawsze jest niepokojącym objawem. Zdrowe dziecko może kaszleć nawet kilkanaście razy dziennie, np. w odpowiedzi na kontakt ze smogiem lub dymem papierosowym [2]. Problemy zaczynają się, gdy kaszel staje się przewlekły lub towarzyszą mu inne objawy.

Jak odróżnić u dziecka kaszel mokry od suchego?

Ze względu na charakter wyróżnia się kaszel mokry i kaszel suchy [1].

Kaszel suchy u dziecka, w przeciwieństwie do kaszlu mokrego (produktywnego), nie wytwarza żadnego rodzaju śluzu i nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny. Najczęściej rozwija się w odpowiedzi na podrażnienie lub zapalenie dróg oddechowych. Często towarzyszy mu uczucie drapania lub podrażnienia gardła, a tym samym dziecko chrząka i pokasłuje. Suchy kaszel może być napadowy i duszący [2].

Natomiast kaszel mokry jest produktywny. Wraz z odruchem kaszlowym następuje odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych – w gardle, nosie, oskrzelach i płucach. Ten rodzaj kaszlu ma głęboki dźwięk, słychać odrywanie flegmy. Często spływająca po tylnej ścianie gardła wydzielina utrudnia oddychanie i jest przyczyną niespokojnego snu dziecka w nocy. Niekiedy jest na tyle intensywny, że prowokuje wymioty [2].

Kiedy u dziecka pojawia się kaszel suchy, a kiedy mokry?

Pojawienie się suchego kaszlu u dziecka może mieć związek m.in. z [2]:

infekcją wirusową;
alergią np. na pyłki lub roztocza;
atakami astmy;
obecnością ciała obcego w górnych drogach oddechowych np. jedzenia;
chorobą refluksową przełyku;
przebytą infekcją dróg oddechowych;
stresem tzw. kaszel psychogenny.

Z kolei mokry kaszel u dziecka najczęściej występuje przy zapaleniu oskrzeli, zapaleniu płuc lub w chorobie zatok [2].

Dlaczego ważne jest odróżnienie kaszlu mokrego od suchego?

Ustalenie charakteru kaszlu u dzieci pozwala dobrać odpowiednie leczenie. Nie zawsze przyjmowanie leków jest konieczne.

Preparaty przeciwkaszlowe, które hamują odruch kaszlu, należy podawać tylko w przypadku suchego, męczącego i bardzo nasilonego kasłania. Jeżeli dziecko ma kaszel produktywny, nie wolno sięgać po leki przeciwkaszlowe, które uniemożliwią efektywne oczyszczanie dróg oddechowych i wydłużą proces leczenia. Na kaszel mokry można podać dziecku leki wykrztuśne np. w formie syropu, które rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie. Ostatnia dawka takie leku powinna zostać przyjęta najpóźniej po południu, nigdy przed snem [1].

Zarówno na kaszel mokry, jak i na suchy pomagają domowe inhalacje z soli fizjologicznej. Dobrze łagodzą uporczywość kaszlu suchego i usprawniają usuwanie flegmy przy kaszlu produktywnym [1].

Kiedy kaszel u dziecka wymaga interwencji lekarza?

Objawami alarmowymi dla rodziców, które informują o konieczności skonsultowania się z pediatrą, są [3]:

kaszel w okresie noworodkowym (zdrowe noworodki nie kaszlą);
nagły początek kaszlu z krztuszeniem się;
przewlekły, produktywny kaszel;
kaszel nieustępujący pomimo leczenia;
duszność;
nocne poty;
utrata masy ciała;
powracające infekcje i zapalenia płuc;
przyspieszony oddech;
ogólnie złe samopoczucie.

Jeżeli kaszel suchy lub mokry utrzymuje się dłużej niż 4 tygodnie, pediatra powinien zlecić konsultację u specjalisty np. pulmonologa [3].

Artykuł na zlecenie marki Deflegmin

Bibliografia

1. Szczeklik W. i in. Kaszel, 2024, witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16. (dostęp: 30.10.2024).

2. Wieczorek-Stawińska W., Kaszel u dziecka – rodzaje, przyczyny, jak pomóc dziecku?, 2024, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/75933,kaszel-u-dziecka-rodzaje-przyczyny-jak-pomoc-dziecku (dostęp: 30.10.2024).

3. Mazurek H. (oprac. O. Tymanowska), Przyczyny kaszlu u dzieci: ważne aspekty i pułapki w diagnostyce, 2021, witryna internetowa: https://pulsmedycyny.pl/medycyna/medycyna-rodzinna/przyczyny-kaszlu-u-dzieci-wazne-aspekty-i-pulapki-w-diagnostyce/ (dostęp: 30.10.2024).

Artykuł sponsorowany