Grupa wsparcia – czym jest?

Żyjemy szybko, pracujemy dużo, mieszkamy z dala od rodzinnego domu i najbliższych; coraz częściej wybieramy samotne życie, częściej decydujemy się na rozwód lub życie w pojedynkę. Dużo łatwiej sięgamy po używki, wypełniacze wewnętrznej pustki takie jak: nadmierne jedzenie, zakupy, czas spędzany w Internecie, alkohol.

fot. freepik

Nadal jednak jesteśmy istotami stworzonymi do życia w stadzie, mającym podstawowe potrzeby: miłości, bliskości, opieki, akceptacji, przynależności, oparcia, bezpieczeństwa. Mamy także, codzienne sprawy i problemy, z którymi rzadko zgłaszamy się po pomoc do profesjonalistów: psychologa, psychoterapeuty, coucha, księdza. Takie sięgnięcie po pomoc, zwłaszcza w Polskich realiach, wiąże się z obawą przed stygmatyzacją („co sobie ludzie o mnie pomyślą”), lękiem przed oceną („pewnie pomyśli, że jestem słaba, bezradna”), załamaniem obrazu samego siebie („zawsze sama sobie radziłam”).

Pomiędzy profesjonalną pomocą psychologiczną, a pozostawaniem sam na sam ze swoimi problemami, można odnaleźć wsparcie w grupach wzajemnej pomocy.

Co to jest grupa wsparcia?

Grupa wsparcia składa się z różnych osób połączonych wspólnym problemem lub grupą problemów, mających np. wspólny mianownik. Założeniem jest wzajemne wsparcie emocjonalne, pomoc w przezwyciężaniu i radzeniu sobie z problemami. Podczas spotkań grupowych, w atmosferze szacunku i wzajemnej troski, empatycznego słuchania i zrozumienia, uczestnicy dzielą się swoimi troskami, obawami. Nie bez znaczenia jest też słuchanie o sposobach radzenia sobie z problemem przez innych , ale także przyjmowanie i udzielanie informacji użytecznych, dzielenie się wiedzą czy przeczytanymi lekturami.

Grupa może być założona przez profesjonalistę (psychologa, psychoterapeutę, psychiatrę) lub powołana przez osobę dotkniętą problemem np. uzależnioną – abstynentkę lub wychodzącą z problemu.

Zamknięta i otwarta

Często w ofertach grup wsparcia możemy się spotkać z informacją, że „grupa ma charakter otwarty lub zamknięty”. Co to oznacza?

Zamknięta grupa oznacza, że skład i liczba uczestników jest niezmienna od początku do końca jej trwania. Zazwyczaj z góry ustalony jest harmonogram i cel spotkań, częstotliwość, oraz data zakończenia. Nowi członkowie nie mogą dołączać w trakcie trwania grupy. Taka grupa charakteryzuje się większą spójnością, poczuciem bezpieczeństwa i otwartością uczestników. Prowadzone przez profesjonalistów pozawalają na „głębsze” zajmowanie się problemami.

Otwarta grupa wsparcia różni się głównie tym, że w trakcie spotkań mogą dołączać nowe osoby. Zazwyczaj osoby już uczestniczące wprowadzają nowoprzybyłą. Zaletą takiej formy, jest możliwość obserwowania sposobów radzenia sobie z problemem, a przy tym uczenia się i dodawania sobie nadziei, na różnym jego etapie. Harmonogram spotkań i czas trwania jest również ustalony (np. raz w tygodniu lub w miesiącu 1,5h).

Ogólne zasady

Ważne jest, aby niezależnie od formy grupy, był ustalony kontakt, obowiązujących wszystkich uczestników (powtarzany za każdym razem, gdy dołącza nowa osoba). Może on mieć formę pisemną lub ustną. Mogą to być np.: zasada poufności, nieoceniania, nie krytykowania, nie przerywania wypowiedzi, udzielania informacji zwrotnych w trosce o osobę, do której mówimy itp.

Zawieranie kontraktu powoduje wzrost poczucia bezpieczeństwa i większą gotowość do otwartości.

Grupy samopomocy mogą gromadzić się wokół każdego problemu (np. uzależnienia, choroby, choroby psychiczne; własne i bliskich, żałoba, strata, rozstanie, bezrobocie), a nawet obrony jakiejś idei czy praw (np. samotni ojcowie czy matki). Mogą to być także wirtualne grupy wsparcia. Ważny jest cel: dostarczenie emocjonalnego wsparcia, pomocy, a także przywrócenie wiary. Zbudowanie poczucia wspólnoty („Wiem jak się teraz czujesz, miałam dokładnie tak samo”) i odbudowanie nadziei („Skoro ona sobie poradziła, to i mnie się uda”). Często uczestnictwo w grupie wsparcia jest początkiem nowych relacji, a nawet przyjaźni w realnym życiu, poza grupą. Uczestnicy wymieniają się telefonami, kontaktują się w sytuacjach „kryzysowych”, pomagają sobie nawzajem w codziennych sprawach, spotykają się w kawiarni, w kinie…

Grupa wsparcia może być szansą na uzyskanie pomocy dla każdego z nas, a także początkiem nowej drogi.

Marta Wołowska – Ciaś
www.wolowska.pl

Psychoterapeutka Gestalt i trener rozwoju osobistego, prowadzi warsztaty i szkolenia m.in. Jak przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu, a także konsultacje psychologiczne i psychoterapię osób dorosłych i grupy wsparcia. Prowadzi grupę wsparcia dla kobiet „kochających za bardzo” w Warszawie oraz warsztaty „Pokochaj siebie”