Czy gluten naprawdę szkodzi?

Jeszcze do niedawna dietę bezglutenową uznawano za niewygodną konieczność przy celiakii. Dziś, wraz ze zwiększeniem świadomości żywieniowej, wiemy, że eliminacja glutenu wskazana jest również przy alergii, nietolerancji lub nadwrażliwości na białko.Wiele osób przechodzi na ten typ diety eliminacyjnej, by pozbyć się nadwagi, bólu głowy, bezsenności, dolegliwości trawiennych…Czy słusznie ?

Konsekwentnie wystrzegający się glutenu, obserwują wzrost energii , czują się zdrowsi i rzadziej skarżą się na dolegliwości żołądkowe.

Obrońcy glutenu podkreślają, że nie on jeden odpowiedzialny jest za większość wymienionych problemów i że moda na jego eliminację przeminie, jak wiele innych.

Wokół glutenu narosło dziś wiele mitów i kontrowersji.

Zacznijmy od początku

Burzę w środowisku lekarzy i dietetyków wywołały wyniki badań prof. Petera Gibsona (gastroeterologa z Monash University), który w 2011 r. udowodnił, że gluten wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe i może to dotyczyć nawet co trzeciej osoby na świecie.

Czym jest gluten

Gluten to białko obecne w pszenicy, życie, jęczmieniu oraz w każdej produkowanej z nich z żywności.

Powinny go unikać osoby :

z celiakią (uwarunkowana genetycznie nieprawidłowa reakcja organizmu na gluten, prowadząca do zaniku kosmków jelitowych)
uczulone na gluten (alergen wywołuje stan zapalny, którego objawy to: pokrzywka, obrzęk naczynioworuchowy, biegunka, a nawet wstrząs anafilaktyczny)
z nadwrażliwością na gluten (spożycie glutenu powoduje niepożądane objawy, lecz testy i badania nie wykazały alergii, ani celiakii)

To właśnie nadwrażliwość na gluten jest przyczyną największej ilości sporów i wokół niej narosło najwięcej kontrowersji.

Osoby skarżące się na nadwrażliwość na gluten, jako najczęstsze objawy po zjedzeniu produktów go zawierających podają :

ból brzucha
ogólne zmęczenie
wzdęcia
zaparcia
biegunki
uczucie przelewania w jelitach

Objawy te nie występują po wyeliminowaniu glutenu z diety.

Nie bez racji oponenci podkreślają, że odstawienie bułek, chleba, makaronów to jednocześnie odstawienie polepszaczy, konserwantów i innych chemicznych składników używanych dziś do ich produkcji. Oczywiście – jeżeli nawet gluten nie jest odpowiedzialny za wszystkie niepożądane efekty, to jeżeli „skutkiem ubocznym” eliminacji produktów go zawierających jest oczyszczenie organizmu z niepotrzebnej chemii, może warto przemyśleć to dokładnie ?

Dlaczego jest nam tak trudno traktować gluten jak przeciwnika?

Czysty gluten przypomina gumę do żucia, dzięki czemu zapewnia elastyczność i zwartą strukturę ciasta. Daje puszystość, miękkość i elastyczność, jest nośnikiem substancji smakowych w przyprawach.

Teoretycznie ma wiele zalet i jest dość…uzależniający!

Co z nim jest nie tak ?

nie ma większej wartości odżywczej
nasze żołądki mają spory problem, by go strawić
uszkadza jelita wszystkich ludzi, choć niektórzy nie mają zbyt widocznych objawów

Większość ludzi (60% – 70 %) może bez problemów jeść gluten i pomimo uszkodzonych jelit dobrze go toleruje.

Często występują ogólne objawy nietolerancji, takie jak osłabienie, niewyspanie, problemy skórne, problemy z płodnością. Są to schorzenia naszych czasów i bywa, że nie są kojarzone z faktem spożycia glutenu.

Pomimo podejrzeń o negatywne oddziaływanie tego białka na nasz organizm, bronimy się przed jego wyeliminowaniem.

Dlaczego?

Pszenica wpływa na nasz mózg wywołując reakcję zbliżoną do reakcji na opiaty, dając silne uczucie szczęścia.

Udowodniono jednak, że polipeptydy uwalniane z glutenu podczas trawienia, przenikają przez barierę, która oddziela krwioobieg od mózgu. Dlatego też gluten jest podejrzany o nasilenie objawów schizofrenii, autyzmu, ADHD.

Gluten a dodatkowe kilogramy

Gluten sam w sobie nie powoduje przybierania na wadze, jest jednak odpowiedzialny za napadowy głód. Przez gwałtowne podniesienie poziomu cukru, prowadzi do przesytu, który występuje na przemian z poczuciem głodu. To właśnie ten prosty mechanizm odpowiada za nadwagę i otyłość, z którą ciężko walczyć.

Wróg naszych czasów

Ciężko uwierzyć, że zboże towarzyszące człowiekowi od zawsze ma tak negatywne oddziaływanie na stan naszego zdrowia. Niestety – pszenica, która stanowi podstawę naszej diety jest hybrydą natury i umiejętności naukowców, genetyczną modyfikacją pszenicy , którą znali nasi przodkowie. Jako taka obciąża każdy przewód pokarmowy.

Co dalej?

Stosunkowo łatwo wyeliminować gluten z naszej diety. Jego brak nie wiąże się z większym ryzykiem.

W diecie bezglutenowej bezpieczne są :

mąka kukurydziana, ryżowa, sojowa, gryczana
proso, amarantus
komosa
kasza jaglana
orzechy
soczewica
ciecierzyca
sezam
siemie lniane
ziarna słonecznika

Warto kupować produkty ze znakiem przekreślonego kłosa, bo tylko wtedy mamy pewność , że nie są zanieczyszczone przez gluten.

Musimy nauczyć się czytać etykiety- gluten może być ukryty w wielu produktach (np. wędliny, ryby w puszkach, dania zawierających glutaminian sodu, jogurty, lody, nawet suszone owoce).

Diagnoza i wspomaganie

Celiakia oraz alergia na gluten muszą być stwierdzone badaniami i testami, a osoby, u których stwierdzono owe schorzenia powinny być pod ścisłą opieką lekarza .

Nadwrażliwi na gluten oraz ci, którzy po prostu w świadomy sposób z niego rezygnują, powinni zasięgnąć rady dietetyka. Konsekwentne stosowanie diety bezglutenowej (jak i jakiejkolwiek diety eliminacyjnej) warto wspomóc profesjonalną wiedzą i suplementacją, by nie dopuścić do niedoboru składników odżywczych – błonnika, kwasu foliowego, cynku, żelaza, magnezu, witamin z grupy B.

Przejście na dietę bezglutenową, choć merytorycznie proste, stwarza problemy natury psychicznej.

Może pomoże nam myśl, że zawarte w pszenicy peptydy opioidowe są niczym innym, jak ochroną rośliny przed napastnikami? Nie zabijają w prosty sposób, nie są trucizną- mają za zadanie po prostu uśpić…Może jednak warto na wiosnę obudzić swój organizm?

REVITUM – Centrum Diagnostyki Organizmu
Artykuł został przygotowany przez firmę www.revitum.pl specjalizującą się w diagnostyce organizmu i doborze naturalnych preparatów.