Ekspert radzi: Twoje dziecko uprawia sport? Przeczytaj jak unikać kontuzji

Sport to zdrowie. Jest w tym powiedzeniu wiele prawdy. Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na rozwój i kondycję, ale poprawia również samopoczucie i kształtuje postawy prozdrowotne. Trzeba jednak pamiętać, że sportowcy są bardziej narażeni na kontuzje niż osoby nieaktywne. A szczególnie musimy uważać, kiedy w domu mamy małego sportowca, na którego zdrowie składa się wiele czynników. jak unikać kontuzji? Nie tylko odpowiednia rozgrzewka, ale również dieta czy przygotowanie psychiczne. Równie ważne jest ograniczenie do minimum ryzyka zachorowań i doznania urazu. Dbając o te wszystkie elementy, zapewniamy dziecku prawidłowy rozwój i chronimy je przed poważnymi w skutkach kontuzjami.

Dieta energetyczna

Podczas wysiłku fizycznego młody organizm wykorzystuje energię przede wszystkim z węglowodanów, które gromadzone są w postaci glikogenu w mięśniach. Ich ilość jest ograniczona, dlatego ważne jest ich stałe dostarczanie. Stąd też dieta młodego sportowca powinna być bogata w ten element. Do prawidłowego rozwoju organizmu niezbędnych jest ponad 60 składników odżywczych, w tym najważniejsze to: białko, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne. Zbilansowany jadłospis powinien odpowiadać na wszystkie potrzeby młodego człowieka. Wśród najważniejszych możemy wymienić:

• Węglowodany – powinny być głównym źródłem energii (ok. 65%); są one niezbędnym składnikiem w diecie osób aktywnie uprawiających sport, zwłaszcza młodych ludzi; szczególnie polecane są węglowodany złożone, które mają znacznie większą wartość odżywczą; polecane produkty: pieczywo pełnoziarniste, ryż, makaron.
• Białko – warunkuje prawidłowy wzrost tkanek; zalecana dzienna dawka to 1-2 gramów na kilogram masy ciała; polecane produkty: ryby, drób, soja, ziarna zbóż.
• Tłuszcze – niezwykle istotną rolę odgrywają tłuszcze nienasycone, które korzystnie wpływają na poziom cholesterolu we krwi; polecane produkty: ryby, oleje roślinne.
• Witaminy – odgrywają niezwykle istotną rolę w tworzeniu tzw. wydolności treningowej; zaleca się spożywanie dziennie przynajmniej pięciu porcji warzyw lub owoców.

Przygotowanie psychiczne

Rola psychologa sportowego czy wykwalifikowanego trenera z przygotowaniem psychologicznym jest nieoceniona, zwłaszcza w pracy z młodymi ludźmi, którzy stawiają pierwsze kroki w świecie sportu. Wsparcie ze strony trenera może zaważyć na przyszłości dziecka, które będzie musiało mierzyć się z nieznanymi dotąd wyzwaniami. W tej fazie bardzo łatwo zachwiać motywacją i zaangażowaniem. Osoba trenera odgrywa tym bardziej istotną rolę. Odpowiednie nastawienie psychicznie jest warunkiem efektywnego treningu. Wiara we własne siły pozwala pokonać własne słabości i stawić czoła wyzwaniom, a tym samym osiągać sukcesy w sporcie. Brak przygotowania psychicznego zawodnika, a zwłaszcza młodego sportowca, hamuje jego rozwój oraz zabija motywację, bez której dziecko nie będzie miało siły uczestniczyć w ciężkich treningach.

Przygotowanie fizyczne

Intensywny rozwój dziecka następuje mniej więcej od 8. roku życia, wtedy zaczyna ono zmieniać się zarówno pod względem wagi jak i wzrostu. Jest wówczas znacznie bardziej narażone na różnego rodzaju kontuzje. Ma bowiem osłabioną koordynację ruchową, a także spowolniony czas reakcji. To w połączeniu z innymi elementami może spowodować poważne problemy zdrowotne. Skłonność do podejmowania wyzwań zwiększa ryzyko wystąpienia kontuzji u dziecka. Dziecko nie umie przewidzieć jeszcze wszystkich konsekwencji, dlatego nierzadko robi rzeczy, które stwarzają realne zagrożenie dla jego zdrowia, a nawet życia.

Niebagatelną rolę odgrywają w kwestii zdrowia młodych sportowców sami rodzice. A przede wszystkim ich ambicje. Rodzice często nie zauważają, że ich pociecha potrzebuje znacznie więcej czasu, żeby osiągnąć podobne rezultaty jak inne dzieci. Każdy młody sportowiec rozwija się w swoim tempie i należy mu to umożliwić. W przeciwnym razie, zbytnio go przetrenowując, możemy doprowadzić jedynie do powstania poważnych kontuzji i demotywacji.

Rozgrzewka i rozciąganie

W przygotowaniu fizycznym każdego sportowca, ale szczególnie dziecka, ogromną rolę odgrywa rozgrzewka. Niewłaściwie przeprowadzona może w szybkim tempie przyczynić się do powstania poważnych kontuzji, w tym nawet zerwania któregoś z więzadeł stawu kolanowego, co może wykluczyć dziecko na długo z uprawiania sportu. Regularny stretching to bardzo ważna profilaktyka urazów. Jest on najskuteczniejszym sposobem przywracania i utrzymywania właściwej, statycznej równowagi mięśniowej, a tylko ciało mające taką równowagę jest w pełni przygotowane do uprawiania sportu. Stretching wykonujemy przed treningiem – jako rozgrzewkę w celu zmniejszenia mikrourazów, w trakcie – jako forma dogrzewki i po treningu w celu normalizacji napięcia mięśni. W takim samym stopniu należy zadbać o sprzęt ochronny. Dziecko, które uprawia deskorolkarstwo albo jeździ na wrotkach powinno zawsze mieć na sobie ochraniacze na kolana i łokcie oraz obowiązkowo kask. Sprzęt ten nie tylko znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia kontuzji, ale w ekstremalnych wypadkach może nawet uratować życie.

Medycyna sportowa

Na tę  interdyscyplinarną dziedzinę medycyny składa się diagnostyka i terapia z profilaktyką. Poleca się ją wszystkim tym, którzy czynnie uprawiają sporty, zarówno amatorom, jak i zawodowcom. „W ostatnich czasach kładzie się coraz większy nacisk na tego typu działania, gdyż dostrzeżono pozytywny wpływ sportu na zdrowie człowieka. By jednak aktywność fizyczna spełniała swoją rolę, musi być wykonywana z należytą ostrożnością i z zachowaniem odpowiednich zasad” – dodaje dr Tabiszewski. Medycyna sportowa obejmuje zatem nie tylko leczenie urazów, ale również porady dotyczące uprawiania sportu czy kontrolę wpływu danej dyscypliny sportowej na zdrowie sportowca.

W  warszawskiej placówce medycyny sportowej ENEL-MED na stadionie Legii Warszawa będzie dostępna kompleksowa  i precyzyjna diagnostyka na najwyższym poziomie. W jednym miejscu pacjenci – sportowcy amatorzy i zawodowcy w każdym wieku – będą mieli dostęp do najnowocześniejszego sprzętu do diagnostyki fizjoterapeutycznej, fizykoterapii i fizjoterapii. W oddziale ENEL-MED SPORT będzie, m.in. unikatowa bieżnia antygrawitacyjna alter-g, która służy do ćwiczeń w odciążeniu masy ciała (nawet o 80%, co jest idealnym rozwiązaniem dla osób otyłych). Dzięki temu umożliwia szybkie rozpoczęcie bezbolesnej rehabilitacji po kontuzjach, urazach i operacjach, gwarantując szybką poprawę parametrów wydolnościowych.

Konsultacja eksperta:

lek. med. Maciej Tabiszewski – rezydent w ortopedii i traumatologii narządu ruchu, konsultant w Szpitalu Centrum ENEL-MED, lekarz Legii Warszawa, lekarz młodzieżowej Reprezentacji Polski w piłce nożnej U21, licencjonowany lekarz PZPN, wiceprzewodniczący Komisji Medycznej PZPN.