Dieta eliminacyjna jako najskuteczniejsza metoda leczenia alergii pokarmowej

Alergia pokarmowa najczęściej występuje u niemowląt i małych dzieci, ze względu na niedojrzałość mechanizmów odpornościowych oraz barier ochronnych organizmu. Najczęstszą przyczyną alergii pokarmowej u niemowląt są białka mleka krowiego – alergia ta dotyczy około 2–3% niemowląt. Szybkie rozpoznanie alergii pokarmowej i stosowanie diety eliminacyjnej zazwyczaj  skutkuje ustąpieniem alergii pokarmowej lub znacznym złagodzeniem jej objawów.

fot. Freepik

Niepożądane reakcje pokarmowe

Alergie pokarmowe występują najczęściej u niemowląt i małych dzieci. Spośród tej grupy większym ryzykiem obciążone są dzieci, których rodzeństwo lub nawet jedno z rodziców jest alergikiem, ponieważ dziedziczą one geny odpowiedzialne za zwiększoną wrażliwość układu odpornościowego. Wystąpienie alergii pokarmowej wiąże się najczęściej ze spożyciem żywności zawierającej składniki uczulające, czyli takie które  wywołują nadmierną reakcję układu odpornościowego. Jednym spośród trzech głównych alergenów – obok białka, jaja kurzego i orzechów – jest białko mleka krowiego.

Niepożądana reakcja organizmu na białka mleka krowiego może wystąpić na etapie wyłącznego karmienia piersią (w wyniku spożywania mleka krowiego przez mamę), jak również podczas rozszerzania diety niemowlęcia o mleko i produkty mleczne. Z tego względu do diety niemowląt należy stopniowo wprowadzać nowe produkty i uważnie obserwować nietypowe objawy organizmu – ułatwi to określenie czynnika wywołującego alergię.

Najskuteczniejsza metoda leczenia alergii pokarmowej

Objawy alergii są różnorodne, jednak najczęściej są to zmiany skórne oraz reakcje ze strony układu pokarmowego. Typowymi oznakami alergii są występujące na policzkach i przy uszach zmiany rumieniowo-grudkowe, swędzenie i podrażnienia skóry, a także nadmierne ulewanie, kolki czy wzdęcia brzuszka, biegunka. W przypadku zaobserwowania takich objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza. Jeżeli zauważysz jeden z powyższych objawów u swojego dziecka – nigdy nie działaj na własną rękę, tylko skonsultuj się ze specjalistą.

Doświadczony lekarz pediatra lub alergolog zaleci przeprowadzenie odpowiednich badań, a w przypadku stwierdzenia alergii pokarmowej poleci stosowanie diety eliminacyjnej, będącej najskuteczniejszą metodą jej leczenia. Dieta eliminacyjna polega na wykluczeniu z jadłospisu pokarmu alergizującego i zastąpienie go innym, dobrze tolerowanym składnikiem o zbliżonej wartości odżywczej. Stosowanie diety eliminacyjnej należy zawsze konsultować z lekarzem. Samodzielne wprowadzanie zmian do jadłospisu dziecka może prowadzić do wystąpienia niedoborów żywieniowych, natomiast poprawnie zbilansowana dieta eliminacyjna skutkuje ustąpieniem lub złagodzeniem objawów alergii.

Po 6. – 9. miesiącach od rozpoczęcia stosowania diety eliminacyjnej, pod nadzorem lekarza,  należy przeprowadzić próbę prowokacyjną. Polega ona na podaniu niewielkiej dawki uprzednio wyeliminowanego produktu uczulającego i obserwacji reakcji organizmu – może się okazać, że nadwrażliwość pokarmowa już nie występuje. Uważa się, że 80% niemowląt w około 2-3 lata od rozpoznania alergii pokarmowej i rozpoczęcia właściwego leczenia, zaczyna tolerować dotychczasowy alergen^*.

Czym zastąpić produkty uczulające?

Jeżeli dziecko nie jest karmione piersią, W przypadku wystąpienia alergii pokarmowej na białka mleka krowiego i konieczności wyeliminowania go z diety, lekarz może zalecić włączenie do jadłospisu mieszanki mlekozastępczej, np. dostępnego na receptę Bebilon pepti 2 DHA. To dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego. Zawiera on znacznie zhydrolizowane białko, które w procesie hydrolizy zostało rozbite na krótsze łańcuchy peptydowe dobrze tolerowane przez większość dzieci z alergią na białka mleka krowiego. Decyzja o doborze odpowiedniego produktu zawsze powinna być konsultowana z lekarzem.

Alergie pokarmowe mogą być wywoływane różnymi czynnikami, a reakcje organizmu na działanie alergenu mogą być mniej lub bardziej charakterystyczne. W każdym przypadku należy skonsultować się z lekarzem, który zaleci stosowanie właściwej diety eliminacyjnej oraz dokona odpowiedniego wyboru mieszanki mlekozastępczej, nie narażając dziecka na wystąpienie niedoborów żywieniowych.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Mleko matki zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.