Dieta bezglutenowa – skuteczna metoda odchudzania czy przesada?

Trwa moda na stosowanie diety bez glutenu. Dzieje się tak  z powodu błędnego przekonania o tym, że eliminacja tego składnika pozwala schudnąć. Ze względów zdrowotnych, z glutenu całkowicie i ostatecznie zrezygnować muszą osoby chore na celiakię. Jeśli gluten nie szkodzi, nie należy eliminować go z diety, a zacząć odżywiać się w sposób zrównoważony. Czy dieta bezglutenowa ma sens? Przeczytajcie

Fot. Freepik

Celiakia i dieta bezglutenowa zawsze idą w parze

Osoby ze zdiagnozowaną celiakią muszą wyeliminować ze swojej diety gluten do zera – w przeciwnym razie narażają się na poważne konsekwencje zdrowotne. Należą do nich m.in. anemia, niedobory pokarmowe, poronienia, niepłodność, a nawet nowotwory. Ma to związek działaniem glutenu na jelita osób chorych, które ulegają uszkodzeniu. Zanikają kosmki jelitowe, co powoduje problemy z wchłanianiem składników odżywczych z pożywienia. Eliminacja glutenu przez osoby zdrowe jest natomiast nierozsądna i niepotrzebna.

Obecnie na celiakię choruje blisko 400 tys. w Polsce. Rozpoznanie i zdiagnozowanie celiakii, to być może najważniejsza rzecz, jaką osoba chora może zrobić dla swojego zdrowia. Najłatwiejszym badaniem jest test DNA, który może z całkowitą pewnością wykluczyć celiakię. Lekarze dostrzegający skalę problemu, coraz częściej zalecają takie badanie, by przyśpieszyć diagnostykę i leczenie.

Objawy celiakii – warto się przebadać

Objawy choroby trzewnej są bardzo różnorodne i mogą nasilać się np. w wieku podeszłym czy w czasie ciąży. U 10% chorych dotyczą układu pokarmowego (np. biegunki, bóle brzucha, wzdęcia) – wtedy często mylone są z zatruciem czy inną nietolerancją pokarmową. Częściej jednak choroba daje niecharakterystyczne symptomy, mogące świadczyć także o innych schorzeniach. Należą do nich np. afty, bóle głowy, mięśni, stawów i kości, zanik szkliwa zębowego, depresja, niepłodność czy poronienia.

Jeśli występują objawy celiakii, na dietę bezglutenową dobrze jest przejść dopiero po postawieniu diagnozy.

Celiakia – badanie DNA prawdę Ci powie

Test DNA w kierunku celiakii pozwala pewnie i jednoznacznie wykluczyć chorobę. To bezpieczna i szybka metoda, która pokazuje prawdziwy wynik nawet wtedy, kiedy dana osoba stosuje już dietę bezglutenową. W takich przypadkach test z krwi oraz biopsja jelita cienkiego mogą dać fałszywie negatywny rezultat. Test DNA jest również pewniejszy niż serologiczny oraz o wiele bardziej komfortowy od biopsji.

Badania genetyczne na celiakię polegają na pobraniu próbki DNA (wymazu z policzka), a następnie przekazaniu jej do laboratorium, gdzie eksperci analizują ją pod kątem występowania określonych genów. Genami determinującymi wystąpienie celiakii są geny HLA klasy II DQ2 i DQ8 i DR4. Ich wystąpienie świadczy o predyspozycji to zachorowania na celiakię. Oznacza, to że nosiciel takich genów ma celiakię potencjalną. Jeżeli dodatkowo występują u niego objawy, powinien udać się do lekarza i pod jego okiem przeprowadzić badania serologiczne w celu ostatecznego potwierdzenia celiakii.

Życie z celiakią – coraz bardziej komfortowe!

Życie z celiakią wymaga bezwzględnej eliminacji glutenu z diety, co zmusza do wyboru określonych produktów. Wiele produktów z glutenem ma swoje bezglutenowe odpowiedniki, obecnie na rynku pojawiło się nawet bezglutenowe piwo. Na diecie jeść można również specjalny chleb, ciasta i wiele innych artykułów spożywczych – należy jedynie wybierać świadomie. Produkty oraz nowości znaleźć można na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej. Towarzystwo to aktywnie działa na rzecz poprawy jakości życia osób z nietolerancją glutenu. Stowarzyszenie posiada również licencjonowany znak Przekreślonego Kłosa, który po analizie produktów bezglutenowych pojawia się na ich opakowaniach.

Dieta bezglutenowa – trend, który może zaszkodzić

Dieta bezglutenowa mylnie uważana jest przez wielu za odchudzającą. Wielu dietetyków stara się teraz obalić ten mit, który powstał po wydaniu książki Willama Davisa „Wheat Belly”. Autor przekonuje w niej, że po odstawieniu glutenu jego pacjenci schudli, a ich wyniki poprawiły się. Nie należy jednak zapominać, że w USA gluten często utożsamiany jest z pszenicą, a dieta bezglutenowa w przypadku wielu Amerykanów to po prostu eliminacja jedzenia fast-food pod postacią pizzy, bułek od hamburgerów czy hot-dogów. Poprawa wyników badań nie ma natomiast związku z odstawieniem glutenu, a schudnięciem. Utrata wagi jest efektem eliminacji węglowodanów, które są głównym składnikiem produktów zbożowych.

Chcąc schudnąć, nie należy wykluczać glutenu, a wybierać rozsądnie produkty, nisko przetworzone i z dużą ilością pełnych ziaren. Warto również pamiętać, że wiele produktów oznaczonych jako „bezglutenowe”, to jedzenie wysoko przetworzone i pełne tłuszczu oraz cukru. Mając więc do wyboru np. bezglutenowe ciastko i kanapkę z białego pieczywa z szynką i warzywami, bezwzględnie najlepiej wybrać tę drugą propozycję!