Czy kolano biegacza to tylko problem profesjonalnych sportowców?

Boczny ból w kolanie, który dokucza, pulsuje, ogranicza ruchy zgięciowe w nodze to tzw. kolano biegacza. Jest to przypadłość powszechna szczególnie u osób bardzo aktywnych fizycznie. Często z powodu tej dolegliwości cierpią profesjonalni sportowcy np. długodystansowi biegacze. Jednak kolano biegacza dotyka nie tylko sportowców. Zobacz, co warto wiedzieć.

Co oznacza kolano biegacza?

Kolano biegacza to powszechnie stosowane określenie zespołu pasma biodrowo-piszczelowego (ITBS). Jest to stan przeciążeniowy struktury w formie taśmy, która biegnie po bocznej stronie uda. Jest ona częścią powięzi, której jednym z wielu zadań jest kształtowanie prawidłowego położenia mięśni. Najniżej położona część pasma biodrowo-piszczelowego znajduje się po pobocznej stronie kolana. Podczas ruchu np. chodzenia lub biegania swobodnie przesuwa się nad wyniosłością kostną w tej okolicy – nadkłykciem bocznym kości udowej. Jeśli podczas tego ruchu odczuwany jest ból, który utrudnia normalne funkcjonowanie, stwierdza się tzw. kolano biegacza [1].

Jakie są objawy kolana biegacza?

Osoba, która cierpi na zespół pasma biodrowo-piszczelowego zmaga się m.in. z [1, 2]:

dolegliwościami bólowymi występującymi po bocznej stronie stawu kolanowego;
piekący bólem, który wzmaga się podczas aktywności fizycznej, ale czasami jest stały i przewlekły;
ograniczeniami ruchowymi w przypadku prostych zgięć, takich jak przysiad, wchodzenie po schodach i utrzymywanie zgiętych nóg przez długi czas w spoczynku;
bólem poniżej kolana, który może promieniować do łydki albo wyżej do uda;
obrzękiem występującym w okolicy bocznej kolana;
nieprzyjemnym uczuciem trzaskania lub przeskakiwania z boku kolana;
mrowieniem lub pieczeniem bolącej okolicy.

Kto może cierpieć z powodu zespołu pasma biodrowo-piszczelowego?

Nazwa „kolano biegacza” wskazuje, że ta patologia dotyka tylko biegaczy. Chociaż ta grupa bardzo często zmaga się z zespołem pasma biodrowo-piszczelowego, nie tylko biegacze cierpią z tego powodu. Kolano biegacza to także problem innych profesjonalnych sportowców. Występowanie tej przypadłości notuje się u zawodników w średnim wieku, w drugiej dekadzie życia, którzy uprawiają takie sporty, jak kolarstwo, narciarstwo, podnoszenie ciężarów, piłka nożna lub tenis [3].

Jednak uporczywy, piekący i narastający podczas wysiłku fizycznego ból dotyka nie tylko zawodowców. Mogą cierpieć na niego również sportowcy amatorzy, zwłaszcza uprawiający ćwiczenia wymagające powtarzanego zginania kolan oraz osoby, które mają predyspozycje do wystąpienia tego zespołu [1].

Jakie są przyczyny kolana biegacza?

Pojawienie się zespołu pasma biodrowo-piszczelowego może mieć wiele przyczyn. Mogą to być [1, 3]:

nieprawidłowa budowa anatomiczna kończyn dolnych (np. kolana koślawe);
złe przygotowanie do treningu i brak odpowiedniej rozgrzewki;
słaba elastyczność mięśni kończyn dolnych, zwłaszcza zginaczy i prostowników w stawie kolanowym;
przykurcz mięśni przywodzących w stawie biodrowym
dysbalans pomiędzy różnymi grupami mięśniowymi (osłabienie jednych, nadmierne wzmocnienie innych);
przeciążenie treningiem: zbyt długie i zbyt intensywne ćwiczenia;
brak lub niewystarczająca regeneracja po aktywności fizycznej;
zbyt częste powtarzanie tych samych ruchów np. bieganie po nierównym lub nachylonym podłożu;
długie siedzenie ze zgiętymi kolanami;
częste noszenie butów na wysokich obcasach;
różne procesy zapalne toczące się w organizmie.

Jak widać, predyspozycje do wystąpienia kolana biegacza mają zarówno profesjonalni sportowcy, jak i amatorzy oraz osoby niezwiązane ze sportem. W ogólnej populacji jest to rzadko występująca choroba i w rzeczywistości częściej chorują zawodowi sportowcy, zwłaszcza mężczyźni [1].

W przypadku doświadczania objawów kolana biegacza można doraźnie miejscowo stosować środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, ale niezbędna jest konsultacja w poradni ortopedycznej [1]. Lekceważenie zespołu pasma biodrowo-piszczelowego może doprowadzić do przewlekłej kontuzji [3].

Bibliografia

1. Stępień K. (2021). Zespół pasma biodrowo-piszczelowego. Medycyna Praktyczna dla Pacjentów: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/278114,zespol-pasma-biodrowo-piszczelowego

2. Radlak K. (2020). Pasmo biodrowo-piszczelowe. Portal Fizjoterapeuty: https://fizjoterapeuty.pl/uklad-miesniowy/pasmo-biodrowo-piszczelowe.html

3. Biernat R., Czaprowski D., Protokół rehabilitacyjny w przypadku „kolana biegacza” (zespół pasma biodrowo-piszczelowego) – studium przypadku, Postępy rehabilitacji (3), 35 – 40, 2012.

Artykuł na zlecenie marki Diky