Wszystko, czego na temat aspiryny mogliście nie wiedzieć
Aspiryna, nazywana również kwasem acetylosalicylowym lub polopiryną, to jeden z najpopularniejszych leków na przeziębienie czy grypę. Według Światowej Organizacji Zdrowia stanowi jeden z najbezpieczniejszych środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. W czym jeszcze może nam pomóc ta niepozorna biała tabletka?
Spis treści:
Historia aspiryny
Historia leku sięga czasów Starożytności, kiedy to Hipokrates odkrył przeciwbólowe i lecznicze działanie kwasu salicylowego będącego aktywnym składnikiem kory wierzby. Prawdziwa kariera aspiryny rozpoczęła się jednak znacznie później, w 1899 roku, gdy wyodrębniony został z niego kwas acetylosalicylowy, który w przeciwieństwie do swojego poprzednika nie powodował efektów ubocznych.
Początkowo aspirynę produkowano w formie proszku. Dopiero po jakimś czasie zmieszano go ze skrobią uzyskując w ten sposób rozpuszczalne w wodzie tabletki. Przyniosło to korzyść zarówno lekarzom, jak i pacjentom. Ci pierwsi zyskali możliwość precyzyjnego odmierzania dawek, drudzy mogli kupić lek po niższej cenie, a to dzięki zredukowaniu o połowę kosztów produkcji. Obecnie cena aspiryny zaczyna się już od kilku złotych.
Na co jest aspiryna?
Większość z nas po aspirynę sięga w przypadku przeziębienia czy bólu głowy. Posiada ona jednak o wiele więcej mniej znanych właściwości leczniczych:
- Ma działanie przeciwzakrzepowe; chroni przed zawałem i udarem mózgu – aspiryna hamuje w czerwonych krwinkach związek odpowiedzialny za ich zlepianie, co prowadzi do tworzenia się zakrzepów. W tym celu przyjmować należy ją jednak wyłącznie wtedy, gdy znajdujemy się w grupie ryzyka tych schorzeń, nigdy na zapas
- Chroni przed nowotworami piersi i jelita grubego, co wykazały badania prowadzone niezależnie przez kilka zespołów amerykańskich naukowców. Regularne zażywanie aspiryny u osób borykających się z nowotworem jelita sprawiły, że guzy zmniejszyły się i stały mniej groźne, a ryzyko przerzutów znacząco zredukowało; często obserwowano również obumieranie komórek nowotworowych. Badania wykazały także, że kwas acetylosalicylowy zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia polipów jelita grubego – zmian łatwo przekształcających się w tkankę rakowatą. Ochronne działanie aspiryny zaobserwowano także w przypadku nowotworu piersi. Wykryto tu ciekawą prawidłowość, zgodnie z którą im wyższa waga kobiety, tym większa skuteczność kwasu acetylosalicylowego. Obecnie trwają prace nad stworzeniem „superaspiryny”, która byłaby w stanie wygaszać działania prozapalne i utrudniać wzrost guzów nowotworowych. Po 2020 roku miałaby być ona stałym składnikiem terapii przeciwrakowych na całym świecie
- Pomaga w walce z wrzodami żołądka – aspiryna zwiększa wrażliwość na antybiotyki odpowiedzialnych za tą dolegliwość bakterii Helicobacter pylori. W związku z tym, zaleca się przyjmowanie niewielkich dawek kwasu acetylosalicylowego osobom leczącym wrzody przy pomocy tego typu preparatów
- Pomaga w leczeniu osteoporozy wpływając korzystnie na stan kości. Jak działa aspiryna w tym przypadku? Przyczynę osteoporozy stanowi nadmierna osteoklastów, czyli komórek rozkładających tkankę kostną. Jak pokazują ostatnie badania, kluczową rolę odgrywać może tu także spadek ilości osteocytów, czyli komórek budujących kości. Niskie dawki aspiryny pobudzają ich aktywność, hamując równocześnie osteoklasty. W efekcie tego kości stają się mocniejsze i grubsze
- Wspomaga leczenie schizofrenii – naukowcy z holenderskiego Uniwersytetu w Utrechcie wykazali, że regularne przyjmowanie aspiryny wpływa korzystnie na układ odpornościowy redukując stany zapalne mózgu, które odgrywają znaczącą rolę w szeregu zaburzeń psychicznych. Preparaty przeciwzapalne takie, jak aspiryna, podane we wczesnym etapie rozwoju mózgu są w stanie zapobiegać występowaniu psychoz i zaburzeń neurobiologicznych
Kto nie powinien sięgać po aspirynę?
Preparatów zawierających w swoim składzie kwas acetylosalicylowy nie mogą przyjmować:
- Dzieci poniżej 12 roku życia – może on spowodować u nich wystąpienie niebezpiecznego zespołu Reye’a
- Kobiety w pierwszym trymetrze ciąży – kwas acetylosalicylowy przyczynić może się wówczas do uszkodzenia płodu
- Osoby cierpiące na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy – związane jest to z faktem, że aspiryna redukuje wydzielanie ochronnego śluzu przez ściany żołądka
- Astmatycy – kwas acetylosalicylowy wywołać może u nich napad duszności
- Chorzy na cukrzycę – leki tego typu nasilają działanie preparatów przeciwcukrzycowych; w związku z tym dojść może do znacznego obniżenia poziomu glukozy we krwi i zasłabnięcia
- Osoby przyjmujące leki przeciwkrzepliwe i ze skazami krwotocznymi – wynika to z faktu, że aspiryna rozrzedza krew
Aspiryna i uroda
Aspiryna jest także doskonałym składnikiem domowej maseczki na łagodny trądziki i zaskórniki. Jeśli borykasz się z takimi problemami – przepis na maseczkę i opis jej działania znajdziesz w naszym artkule: