Lecznicze właściwości berberysu. Oto zapomniany jesienny skarb natury!
Lecznicze właściwości berberysu zbieranego jesienią znane są od wieków. Z reguły to lato kojarzy nam się z czasem gromadzenia zbiorów i przygotowywania zapasów na jałowe dni zimy, głównie w postaci przetworów. Dawna polska szlachta, ale i nasze babki wiedziały jednak, że jesień także obradza dla nas w liczne skarby o niezrównanych leczniczych właściwościach. Jednym z nich jest berberys – krzew o czerwonych owocach, nazywanych czasem polską cytryną! Przeczytaj, dlaczego warto wprowadzić go do swojej apteczki.
Spis treści:
Berberys – zapomniany jesienny skarb natury. Poznaj lecznicze właściwości berberysu
Dawniej nazywano go „kwaśnicą” i zalecano jako profilaktyczną ochronę przed szkorbutem. Jesienią i zimą miał nie dopuszczać do rozwinięcia infekcji i dodawać energii, co czyniło go – obok jarzębiny – jednym z najbardziej pożądanych, czerwonych owoców. Ale jego zalety można wyliczać znacznie dłużej, dlatego uznaliśmy, że warto poświęcić mu osobny tekst. Berberys – bo o nim mowa – jesienią jest w fazie gotowej do zbiorów. Poznaj lecznicze właściwości berberysu i wybierz się na poszukiwanie magicznych czerwonych jagód, szczególnie jeśli jesteś fanką zdrowego odżywiania.
8 najważniejszych właściwości berberysu.
Owoce berberysu posiadają przede wszystkim właściwości:
- Antyoksydacyjne: Berberys zawiera związki, takie jak berberyna, które posiadają silne właściwości antyoksydacyjne. Pomagają one zwalczać wolne rodniki w organizmie, co może pomóc w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym i chorobami związanymi z procesem starzenia.
- Przeciwzapalne: Składniki berberysu, w tym berberyna, wykazują właściwości przeciwzapalne, które mogą pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie.
- Zapewniają wsparcie układu trawiennego: Berberys jest tradycyjnie wykorzystywany w medycynie ludowej do wsparcia układu trawiennego. Substancje zawarte w berberysie mogą pomóc w regulowaniu procesów trawiennych i wzmocnieniu funkcji wątroby.
- Obniżanie poziomu cukru we krwi: Badania sugerują, że berberyna może pomóc w regulowaniu poziomu glukozy we krwi u osób z cukrzycą typu 2 poprzez poprawę wrażliwości na insulinę.
- Wsparcie układu sercowo-naczyniowego: Niektóre badania sugerują, że berberys może mieć korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy poprzez obniżanie poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi.
- Antybakteryjne: Berberys wykazuje właściwości antybakteryjne, co oznacza, że może pomagać w zwalczaniu niektórych infekcji bakteryjnych.
- Wspomaganie odporności: Składniki berberysu mogą wspomagać funkcjonowanie układu odpornościowego, pomagając organizmowi lepiej radzić sobie z infekcjami.
- Stosowany w pielęgnacji skóry: Wyciągi z berberysu są czasami stosowane w kosmetykach i produktach do pielęgnacji skóry ze względu na swoje potencjalne właściwości oczyszczające i przeciwbakteryjne.
Berberys – właściwości zdrowotne
Najcenniejszym źródłem zdrowia płynącego ze spożywania berberysu jest zawarty w nim alkaloid – berberyna. Potrafi ona redukować poziom glukozy, co czyni ją naturalnym lekiem w terapii cukrzycy typu 2. Pozytywnie wpływa także na pracę wątroby, obniżając poziom cholesterolu i trójglicerydów. Co więcej, berberys poprawia pamięć i ochrania komórki nerwowe, stymulując ich odnowę. Azjaci sięgają po jego jagody, gdy chcą pozbyć się pasożytów. Ostatnie badania naukowe potwierdzają też skuteczność berberyny we wspieraniu terapii antynowotworowej. Podobno hamuje ona procesy zapalne ułatwiające guzom rozsiewanie się po organizmie.
Po mieniące się w słońcu, czerwone owoce berberysu może też sięgnąć ta osoba, kto cierpi na nadwagę. Berberyna poprawia bowiem działanie adiponetyny – hormonu wydzielanego przez komórki tłuszczowe, dzięki czemu łatwiej jest pozbyć się niechcianej oponki.
Berberys na trądzik
Tym, którzy cierpią z powodu cery trądzikowej lub nieestetycznych przebarwień zaleca się przygotowanie maseczki ze zmiażdżonych owoców berberysu. Za sprawą wysokiej zawartości witaminy C, flawonów i flawonoidów, będzie ona wykazywać silne właściwości antybakteryjne i z pewnością okaże się pomocna w walce z niedoskonałościami skóry!
Gdzie znaleźć berberys i jak go używać?
Berberys pospolity możemy znaleźć na terenie prawie całej Europy – w parkach, ogrodach i lasach. Najczęściej sadzony jest w charakterze żywopłotu, gdyż jako krzew świetnie sprawdza się w tej roli, tworząc ozdobną i „szczelną” ścianę zieleni. Jest mocno rozgałęziony i wyposażony w kłujące kolce. W maju i w czerwcu najłatwiej rozpoznać go po żółtych, pachnących kwiatach.
Kiedy zbierać owoce berberysu?
Owoce berberysu można zbierać aż do pierwszych przymrozków. Najlepiej robić to jednak, zanim owoce całkiem dojrzeją. Na tym etapie są bowiem miękkie i podatne na miażdżenie. Drylowanie tych jagód nie należy do najłatwiejszych, ale warto się go podjąć, gdyż z tak przygotowanych owoców można przyrządzić wyborne soki, dżemy, nalewki czy galaretki. Świetnym pomysłem jest także dodawanie go do herbaty zamiast cytryny. W tej formie skutecznie ochroni nas przed przeziębieniem i zaopatrzy w potężny zastrzyk witaminy C! Czesi natomiast przyrządzają z berberysu… wino!
Suszenie owoców berberysu
Jeśli zbierzesz duże ilości berberysu i nie będziesz mieć możliwości, by wykorzystać całość do przetworów, zasusz jego jagody! W tym celu należy wyłożyć owoce w suchym, przewiewnym miejscu, w temperaturze nie wyższej niż 40 stopni. Gotowe, suszone owoce wystarczy zmielić i już można dodawać do sosów lub wykorzystywać do obsypywania np. ryb i mięs, razem z innymi przyprawami.
Uwaga: wykorzystuj wyłącznie owoce berberysu. Liście i korzenie mogą wywołać zawroty głowy i sprowokować wymioty!
Przepisy na przetwory z berberysu
Konfitura z berberysu
Składniki:
- pół kilo owoców berberysu
- półtora kilo cukru
- szklanka wody
Przygotowanie:
Z wody i cukru przygotuj gęsty syrop i chwilę go pogotuj. Na wrzący syrop wrzuć wydrylowane jagody berberysu i smaż całość pół godziny, najpierw na wyższym, a potem na mniejszym ogniu, tak, aby owoce dokładnie go wypełniły, ale nie straciły koloru. Zgaś ogień i ostudź konfiturę. Gdy już ostygnie, przelej do słoiczków. Gotowe!
Nalewka z berberysu
Składniki:
- kilogram owoców berberysu
- pół kilograma cukru
- 0,5 l wódki 40%
- 0,25 l spirytusu
- można dodać: laskę wanilii lub korzeń imbiru
Przygotowanie:
Owoce umyj i lekko osusz. Następnie wrzuć do balona lub karafki, przesypując cukrem. Wlej alkohol, szczelnie zamknij i odstaw w nasłonecznione miejsce na ok. 4 tygodnie. Po upływie tego czasu przefiltruj nalewkę, przelej do butelek i schowaj w ciemne miejsce na 3 miesiące (przynajmniej). Do nalewki można opcjonalnie dodać przeciętą na pół laskę wanilii albo przecięty korzeń imbiru.
UWAGA! Należy pamiętać, że berberys może mieć także pewne działania uboczne i interakcje z lekami, dlatego przed zastosowaniem w celach medycznych zawsze warto skonsultować się z lekarzem.