Afryka jest kobietą

Być kobietą, być kobietą…śpiewała kiedyś Alicja Majewska o przedstawicielkach płci pięknej. Wbrew pozorom, nie jest to sprawa aż tak jednoznaczna, wiele zależy od uwarunkowań kulturowych i socjalizacyjnych, w których przyszło nam dorastać. Jak to jest być kobietą w krajach tak odległych geograficznie, a zarazem mentalnie od nas?

Ekspedycja przez kraje afrykańskie oznaczała tysiące przebytych kilometrów i kilkadziesiąt dni w podróży, przynosząc ze sobą niezliczoną ilość wspomnień oraz nowych doświadczeń zebranych po drodze. Każdy z mijanych krajów był swoistą kopalnią wiedzy o lokalnej kulturze, życiu codziennym ich mieszkańców. Nie da się ukryć, że to właśnie kobiety tworzą klimat zwiedzanego miejsca, będąc zarazem jego najlepszą wizytówką.

Expedycja IV Kongo – do serca Afryki – fot. D.Sikorska, W.Stopka-Brzyskowy

Off-roadowa przygoda Expedycji IV Kongo rozpoczęła się od zachwycającego kraju, który jest prawdziwą perłą terytoriów subsaharyjskich – Maroka. Choć medyny kuszą tam kolorami  i zdobieniami  damskiej odzieży, przepychu w takiej skali nie widać na co dzień przechadzając się ulicami tego kraju. Stroje Arabek zazwyczaj są powściągliwe, dominują ciemne kolory i proste kroje. Nieodzownym elementem są chusty okrywające głowę tak dokładnie, że nie widać ani jednego włosa. Widok kobiety w pełnej burce też nie jest niczym zaskakującym.

Expedycja IV Kongo – do serca Afryki – fot. D.Sikorska, W.Stopka-Brzyskowy

W Maroku panują nieco odmienne normy zwyczajowe dotyczące zachowania i ubierania się. Zbyt swobodne stroje uchodzą tam za szokujące i nie na miejscu, np. spódnice mini, bluzki z odkrytymi ramionami i dekoltem, zbyt obcisłe ubrania. Marokańskie kobiety mają śniadą cerę, piwne oczy i piękne, najczęściej ciemnobrązowe włosy. Twarze pań  nie rażą makijażem, jedynie oczy i brwi są delikatnie podkreślone. Makijaż kobiet z Maroka opiera się głównie na kosmetykach naturalnych, jak woda różana, czarne mydło, miód, czy olejek arganowy. Sporadycznie można spotkać zdobienie dłoni i stóp henną. Misternie wykonane, delikatne ażurowe wzory wyglądają zadziwiająco pięknie. Hennę wykonuje się zazwyczaj przy specjalnych okazjach rodzinnych lub religijnych.

Expedycja IV Kongo – do serca Afryki – fot. D.Sikorska, W.Stopka-Brzyskowy

Im bardziej na południe tym kobiece  stroje są bardziej zwiewne i kolorowe. Różnica w wyglądzie kobiet pomiędzy krajami arabskimi a Senegalem jest znacząca. Senegalki najczęściej noszą piękne kolorowe suknie, chusty zawinięte na włosach, sporo biżuterii. Stylizacje inspirowane strojem europejskim również są widoczne. Spotyka się młode dziewczyny w legginsach, czy rurkach. Całe szczęście zdecydowana większość kobiet jednak zakłada sukienki i nawet te najskromniejsze, często ubogie i tak sprawiają, że wyglądają bardzo kobieco. Twarzy nie zasłaniają – chyba, że przed obiektywami aparatów. Noszenie przez kobiety afrykańskie strojów tradycyjnych wynika z ich chęci, a nie z przymusu. Kobiety, odziane w sposób tradycyjny cieszą się większym społecznym szacunkiem.

Piękno niejedno ma imię. Współcześnie znany nam kanon piękna oparty o wzorce zachodnioeuropejskie, globalnie propagowany przez media, w krajach afrykańskich nie wszędzie się sprawdza. W Senegalu panuje osobliwy (z naszej perspektywy) zwyczaj tatuowania przez kobiety dziąseł na czarno. Uśmiech ukazujący takie dziąsła jest tam uważany za atrakcyjny.  Zabieg jest bardzo bolesny, jednak czego się nie zrobi dla szeroko rozumianej urody…

Expedycja IV Kongo – do serca Afryki – fot. D.Sikorska, W.Stopka-Brzyskowy

O ile w naszej kulturze kobiety dążą do tego, aby ich skóra nabrała pięknej opalenizny, w krajach Afrykańskich tendencja jest odwrotna. Tamtejsze kobiety potrafią wydać fortunę na preparaty, które miałyby sprawić, że ich skóra przyjmie jaśniejszą barwę. Tego typu specyfiki mogą mieć niekiedy bardzo szkodliwe dla zdrowia konsekwencje. Jednak bogatsze Panie poddające się takim kuracjom chcą wyglądać młodziej i atrakcyjniej, nie zdając sobie sprawy z ryzyka zdrowotnego.

Senegal to nie tylko feeria barw pięknych kobiecych strojów, ale także proza życia codziennego, które nie zawsze jest godne pozazdroszczenia. Przemierzając ten teren często spotyka się ubogie senegalskie osady. Po ulewie związanej z porą deszczową, na wyschniętych polach utworzyły się obszerne kałuże i właśnie w tych zbiornikach panie robiły pranie, myły się, wraz z dziećmi czerpały wodę do plastikowych pojemników.

Chociaż w Senegalu  około 90% ludności wyznaje islam, nie widać tego tak bardzo, jak na ulicach  w Maroko. Akcenty kultury patriarchalnej oczywiście są obecne także i tam. Dziewczynki od dzieciństwa przygotowywane są do zajmowania się domem, rodzenia dzieci, przyzwyczaja się je do faktu dominacji mężczyzny na wielu płaszczyznach życia codziennego. W Senegalu nie możemy mówić o całkowitym podporządkowaniu kobiety mężczyźnie, może się ona realizować na płaszczyźnie zawodowej. Jednak pomimo tego, kobiece zarobki z perspektywy „pana domu” nie są równoważne z jego wkładem materialnym. Mężczyzna nie może pozwolić, aby kobieta dokładała się do utrzymania domu, płacenia rachunków, byłaby to dla niego swego rodzaju zniewaga. Nawet jeżeli sam nie ma pieniędzy – woli je pożyczyć niż prosić żonę o dołożenie się do jego utrzymania.

Pomimo różnic przedstawiających się na różnych płaszczyznach – wyznaniowej, światopoglądowej, kulturowej – to właśnie kobiety tworzą klimat danego miejsca. Podobnie nie istnieje jeden i niezmienny kanon urody, i całe szczęście! Wyobraźmy sobie sytuację, że wszystkie przedstawicielki płci pięknej wzorują się na jednakowym stylu ubierania się, zachowują się w oparciu o jeden określony kulturowo wzorzec. Przytłaczającej monotonii mówimy stanowcze – nie.  Podróżowanie uświadamia nam, jak wiele różnorodnych aspektów jesteśmy w stanie wyodrębnić. Piękno tkwi w każdej z nas, należy tylko je dostrzec.

Zapraszamy do galerii, gdzie możecie podpatrzeć życie kobiet w tej części świata

Wszystkie zdjęcia : Expedycja IV Kongo – do serca Afryki – fot. D.Sikorska, W.Stopka-Brzyskowy

fakty z Expedycji IV Kongo – do serca Afryki  / www.e4kongo.pl 

główni partnerzy: www.chilitraders.com  / www.2poland.eu / www.autocentrum.pl / www.taurus.info.pl  /

organizator eventu: Morgan Advertising Sp. z o.o. www.morgan-a.pl

autor tekstu: Iwona Suwara / foto. D.Sikorska, W.Stopka-Brzyskowy/ wsparcie merytoryczne: Masse Badji, Dana Sikorska