Czy zdrowa żywność ekologiczna jest faktycznie taka zdrowa?

Na sklepowych półkach możemy znaleźć masę produktów, które mają w nazwie „eko”, „zdrowa” lub „naturalna” itp. – czy rzeczywiście produkty te są ekologiczne? Żywność ekologiczna musi posiadać ważne certyfikaty, które informują konsumenta, że gospodarstwo lub producent spełnia normy dotyczące produkcji ekologicznej. W Polsce na koniec 2008 stosowane są certyfikaty 11 firm…

Czym jest żywność ekologiczna?

Żywnością ekologiczną nazywamy produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które  wyprodukowane są tradycyjnymi metodami;  bez użycia sztucznych nawozów,  pestycydów, przyspieszaczy wzrostu, a w produkcji zwierzęcej – bez użycia  hormonów, pasz z roślin modyfikowanych genetycznie i pasz pochodzenia zwierzęcego. Ekologiczna uprawa opiera się na zastosowaniu sfermentowanego nawozu zwierzęcego lub kompostu, a jako środki ochrony roślin stosuje się wyłącznie naturalne wyciągi roślinne, gatunki bezkręgowców eliminujące szkodniki, preparaty bakteryjne, itp.

Zwierzęta otrzymują pasze pochodzenia naturalnego – uprawiane i przygotowane metodami ekologicznym. Wykorzystanie medykamentów jest zminimalizowane i stosowane tylko wówczas, kiedy zawiodą naturalne metody leczenia. W takim wypadku karencja po chorobie jest wydłużona dwukrotnie,  by całkowicie wyeliminować szkodliwe pozostałości leków z mleka i mięsa czy jaj.

Czy każda żywność z opisem EKO jest żywnością ekologiczną??

Niestety nie – Na sklepowych półkach możemy znaleźć masę produktów, które mają w nazwie „eko”, „zdrowa” lub „naturalna” itp. – są to w wielu wypadkach hasła marketingowe mające na celu przyciągniecie  klientów.

Żywność ekologiczna musi posiadać widoczne na opakowaniu ważne certyfikaty, które informują konsumenta, że gospodarstwo lub producent spełnia normy dotyczące produkcji ekologicznej. Są one  systematycznie kontrolowane, a za ich nieprzestrzeganie na producentów nakładane są surowe kary.

W Polsce stosowane są takie certyfikaty jak: Agrobiotest, Bioeksperta, Biocert, Ekogwarancja PTRE, Cobico, PCBC i PNG. W Unii Europejskiej produkcja ekologicznej żywności jest regulowana rozporządzeniem, czyli aktem prawnym najwyższej rangi (Rozporządzenie Rady EWG nr 2092/91, z dnia 1.01.93 r., w sprawie rolnictwa ekologicznego oraz znakowania jego produktów i środków spożywczych, obowiązujące w państwach członkowskich UE). Od maja 2004 rozporządzenie to obowiązuje również w Polsce.

Czy żywność ekologiczną można kupić tylko w specjalnych sklepach?

Obecnie certyfikowaną żywność ekologiczną możemy dostać nie tylko w specjalnych sklepach ze zdrową żywnością, ale również w marketach, dyskontach,  a czasami nawet na targowiskach.

Czy żywność ekologiczna jest smaczniejsza od tradycyjnie kupowanej  żywności?

Mimo, że owoce i warzywa z upraw ekologicznych są mniejsze, nierównomiernie wyrośnięte, z naturalnymi defektami (rośliny z produkcji standardowej są wybujałe, takich samych wymiarów, o intensywnej barwie) to odznaczają się one większą smakowitością, aromatycznością oraz trwałością, ponieważ zawierają mniej wody a więcej suchej masy. Roślina, której wzrost nie jest modyfikowany nawozami sztucznymi dłużej dojrzewa, co zwiększa zawartość w jej miąższu węglowodanów odpowiadających za intensywniejszy smak i aromat.

Produkcja zwierzęca charakteryzuje się mięsem o mniejszej ilości wody i tkanki tłuszczowej, o ściślej ułożonych włóknach mięśniowych (bardziej sprężyste),  jaja mają wyraźniejszy smak i intensywniejszą barwę żółtka , a mleko odznacza się większą zawartością tłuszczu.

Czy żywność ekologiczna jest rzeczywiście zdrowsza ?

Badania naukowe wskazują, że produkty z gospodarstw opierających się na naturalnych metodach produkcji odznaczają się większa ilością witamin (C, A, D) soli mineralnych (żelazo, wapń, fosfor) oraz  cennych biologicznie substancji (np. NNKT). Co najważniejsze, produkty EKO są wolne od pozostałości środków ochrony roślin i nawozów, hormonów, antybiotyków i innych groźnych dla zdrowia substancji chemicznych, w tym azotanów, azotynów i nitrozoamin – niebezpiecznych związków odpowiedzialnych za powstawanie np. uczuleń czyli alergii.

Czy produkty ekologiczne są droższe?

Niestety tak, ale jest to uwarunkowane paroma czynnikami – uprawa roślin i hodowla zwierząt opierające się na naturalnych metodach wymagają dłuższego czasu wzrostu, a produkcja jest bardziej czasochłonna i opiera się na większym nakładzie pracy. W naszym kraju produkcja ekologiczna jest
na wczesnym etapie, stąd ceny produktu finalnego mogą być dużo droższe w porównaniu do żywności standardowej.

Czy jadając żywność ekologiczną możemy zrezygnować z suplementacji?

Żywność ekologiczna dostarcza dużo więcej cennych biologicznie substancji , lepiej smakuje i jest wolna od szkodliwych substancji chemicznych. Może być zatem podawana wymagającym konsumentom, takim jak: niemowlęta, małe dzieci, alergicy oraz kobiety karmiące i ciężarne.

Jednak nie zapominajmy, że w procesie obróbki kulinarnej tracimy wiele cennych witamin i soli mineralnych, dlatego warto – zwłaszcza u dzieci, które „nie lubią” jeść – uzupełniać codzienną dietę sprawdzonymi suplementami, które zwiększą odporność organizmu poprzez uzupełnienie niedoborów.

Anna Kowalczyk

Dietetyk, absolwentka Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji na SGGW w Warszawie. Jest mamą małego Kubusia. Lubi gotować, ale tylko smaczne, zdrowe i pełnowartościowe posiłki. To jej pasja. Wolny czas spędza na długich spacerach z synkiem lub dobrej książce.